Columns & opinie
Project X doorgelicht
Antropologiedocent Erik Bähre nam afgelopen vrijdag vier studenten mee in de auto naar het Groningse Haren voor een onderzoek. ‘Die rellen halen het niet bij een uit de hand gelopen voetbalwedstrijd.’
woensdag 21 november 2012

Wat gingen jullie in Haren doen?

'Op straat, op de markt en in het buurthuis vroegen we bewoners terug te kijken op de paniek rondom de Project-X-rellen. We onderzochten of er sprake was van morele paniek. Dat houdt in dat het gevoel ontstaat dat de sociale orde wordt bedreigd door een gebeurtenis. We wilden weten waar die gevoelens vandaan komen en hoe mensen er nu op terug kijken.'

Wat kwam er uit het onderzoek naar voren?

'De reacties verschilden nogal. Veel mensen zochten de oorzaak in de media. Volgens sommigen is Facebook de oorzaak van alle ellende. Een man vertelde de website dan ook niet meer te gebruiken. Ook veel mensen noemden de traditionele media, zoals jongerenradiozenders, die het evenement hebben opgepikt en de aandacht ervoor hebben aangezwengeld. Ook de bezorgdheid om de jeugd stond centraal in de antwoorden die mensen gaven. Dat is eigenlijk een heel klassiek thema.'

Media en jongeren, klinkt niet als een onverwachte uitkomst.

'Nou, het onderzoek is nog bezig, dus ik moet geen te sterke claims maken. Maar niet iedereen weet de rellen aan zuipende jongeren. Sommigen benadrukten dat ze vooral jongeren gezien hebben die alleen maar kwamen om plezier te maken. En er kwamen nog wat opvallende zaken naar voren. Zo vond iedereen het prima dat de politie nu juist social media inzet om de grootste relschoppers te vinden. Je kunt je afvragen of dat niet al publiekelijk veroordelen is. Maar niemand valt erover dat die jongeren nu herkenbaar op het internet staan. Op de Harense markt klonk de roep om hard in te grijpen. Er hadden gerust waterkanonnen en traangas ingezet mogen worden.'

Wat gaat er met de onderzoeksresultaten gebeuren?

'Voor de studenten is het onderzoek onderdeel van de cursus Antropology of the Information Society. Zelf wil ik er een uitgebreidere documentatie van maken. Voor de volledigheid ga ik nog een keer terug, om te kijken wat specifiekere doelgroepen, zoals jongeren of ouders, te vertellen hebben. Wat ik bijvoorbeeld bijzonder vind is dat er naar aanleiding van de rellen een paar weken later een klassiek concert werd georganiseerd in Haren, om de gemeenschap weer wat dichter bij elkaar te brengen, op een positieve manier. Maar ik kan me zo voorstellen dat je de jeugd niet trekt met klarinetmuziek.'

Was de paniek in verhouding?

'Ik houd me voor mijn onderzoeken vooral bezig met extreme gewelddadigheden in Zuid-Afrika. In Haren zijn heus ook wel een paar erge dingen gebeurd, maar de rellen haalden het niet eens bij een uit de hand gelopen voetbalwedstrijd. Toch sprak de Groningse officier van justitie over "de kleine wereldoorlog van Haren". Anderen trokken een vergelijking met het Tahrirplein of de rellen in Londen. De realiteit in Haren stond daar heel ver vanaf, maar toch heerste echt het gevoel dat er iets fundamenteels verkeerd ging.' MVW

Wat gingen jullie in Haren doen? 

‘Op straat, op de markt en in het buurthuis vroegen we bewoners terug te kijken op de paniek rondom de Project-X-rellen. We onderzochten of er sprake was van morele paniek. Dat houdt in dat het gevoel ontstaat dat de sociale orde wordt bedreigd door een gebeurtenis. We wilden weten waar die gevoelens vandaan komen en hoe mensen er nu op terug kijken.’ 

Wat kwam er uit het onderzoek naar voren?

‘De reacties verschilden nogal. Veel mensen zochten de oorzaak in de media. Volgens sommigen is Facebook de oorzaak van alle ellende. Een man vertelde de website dan ook niet meer te gebruiken. Ook veel mensen noemden de traditionele media, zoals jongerenradiozenders, die het evenement hebben opgepikt en de aandacht ervoor hebben aangezwengeld. Ook de bezorgdheid om de jeugd stond centraal in de antwoorden die mensen gaven. Dat is eigenlijk een heel klassiek thema.’ 

Media en jongeren, klinkt niet als een onverwachte uitkomst. 

‘Nou, het onderzoek is nog bezig, dus ik moet geen te sterke claims maken. Maar niet iedereen weet de rellen aan zuipende jongeren. Sommigen benadrukten dat ze vooral jongeren gezien hebben die alleen maar kwamen om plezier te maken. En er kwamen nog wat opvallende zaken naar voren. Zo vond iedereen het prima dat de politie nu juist social media inzet om de grootste relschoppers te vinden. Je kunt je afvragen of dat niet al publiekelijk veroordelen is. Maar niemand valt erover dat die jongeren nu herkenbaar op het internet staan. Op de Harense markt klonk de roep om hard in te grijpen. Er hadden gerust waterkanonnen en traangas ingezet mogen worden.’

Wat gaat er met de onderzoeksresultaten gebeuren?

‘Voor de studenten is het onderzoek onderdeel van de cursus Antropology of the Information Society. Zelf wil ik er een uitgebreidere documentatie van maken. Voor de volledigheid ga ik nog een keer terug, om te kijken wat specifiekere doelgroepen, zoals jongeren of ouders, te vertellen hebben. Wat ik bijvoorbeeld bijzonder vind is dat er naar aanleiding van de rellen een paar weken later een klassiek concert werd georganiseerd in Haren, om de gemeenschap weer wat dichter bij elkaar te brengen, op een positieve manier. Maar ik kan me zo voorstellen dat je de jeugd niet trekt met klarinetmuziek.’

Was de paniek in verhouding?

‘Ik houd me voor mijn onderzoeken vooral bezig met extreme gewelddadigheden in Zuid-Afrika. In Haren zijn heus ook wel een paar erge dingen gebeurd, maar de rellen haalden het niet eens bij een uit de hand gelopen voetbalwedstrijd. Toch sprak de Groningse officier van justitie over “de kleine wereldoorlog van Haren”. Anderen trokken een vergelijking met het Tahrirplein of de rellen in Londen. De realiteit in Haren stond daar heel ver vanaf, maar toch heerste echt het gevoel dat er iets fundamenteels aan