Wel is er een overgangsregeling voor studenten die voor 1 september 2011 zijn begonnen aan master van meer dan een jaar. Voor hen geldt het leenstelsel niet.
Is dat alles? Nee. Het recht op een OV-jaarkaart wordt ingeperkt. Studenten konden de nominale studietijd plus drie jaar over de kaart beschikken, dat wordt nominaal plus één. Ook masterstudenten met ouders die om wat voor reden dan ook weigeren een bijdrage te betalen, krijgen geen aanvullende beurs meer. Ook de partners van masterstudenten met een kind onder de twaalf worden geraakt. De partnertoeslag verdwijnt namelijk.
CDA en PVV waren toch tegen het leenstelsel? Tijdens de verkiezingscampagne wel. Maar zij stemmen nu toch in en zeggen het voorstel als compromis te beschouwen. Zo wordt verkomen dat ook de bachelorstudenten ook hun beurs verliezen, zoals de VVD wilde. Ook worden hbo-studenten gespaard. Daarnaast verwijst de partij naar het regeerakkoord waarin de maatregel al was aangekondigd. Wel wil het CDA van Zijlstra weten waar de opbrengst van de bezuiniging precies naar toe gaat.
En de oppositie? Vrijwel alle partijen zijn tegen. D66, GroenLinks en de PvdA willen graag een sociaal leenstelsel voor alle studenten, maar het uitgespaarde geld moet dan wel terugvloeien naar het hoger onderwijs. Ook vinden ze dat er nu te veel maatregelen ineens (langstudeerboete, kosten tweede studie) op de studenten afkomen. De SP en ChristenUnie zijn tegen. Belangrijker is het standpunt van de SGP. In de Tweede Kamer is de rol van de partij waarschijnlijk niet doorslaggevend. Maar mocht het plan de Eerste Kamer halen, dan wordt de SGP wel belangrijk. Daar is de partij nodig om voor een meerderheid te zorgen. Volgens Tweede Kamerlid Elbert Dijkgraaf staat de SGP ‘niet te juichen’ maar gaat zij waarschijnlijk wel akkoord. ‘We willen nog wel vragen stellen over studenten die meerjarige masters volgen. Voor hen lopen de kosten natuurlijk enorm op.’
Hoe reageren de studenten? ‘De grootste bezuiniging op studiefinanciering sinds de invoering ervan’, noemt de Landelijke Studenten Vakbond de maatregel. ‘Hele groepen studenten worden uitgesloten door deze keiharde bezuinigingen’, aldus LSVb-voorzitter Pascal ten Have. ‘De studenten meer moeten investeren, maar daar staat geen beter onderwijs tegenover’, vindt het Interstedelijk Studenten Overleg.