Columns & opinie
'Wij blijven strijden'
De 58 huurwoningen tegenover het Lipsius moeten nog steeds wijken voor de nieuwe Humanities Campus die de universiteit wil bouwen. De bewoners stappen desnoods naar de rechter om de bouwplannen tegen te houden.
vrijdag 15 maart 2019

Door Vincent Bongers ‘We moeten nog altijd weg’, zegt Theresa Steeman woensdagavond in de woonkamer van haar huis aan de Doelensteeg. Steeman, secretaris van bewonerscommissie De Doelen, legt uit dat dat eigenlijk al vastlag. ‘Het hele Doelencomplex wordt gesloopt om ruimte te maken voor de Humanities Campus. Dat had de gemeenteraad al eerder besloten.’

‘Dat is al vanaf begin af de intentie van de universiteit geweest’, zegt Giny Schoemaker, voorzitter van de bewonerscommissie. ‘Ze willen gewoon het hele Doeleneiland. Drammen is bij de universiteit echt de rode draad. Maar wij blijven daar tegen strijden.’

Steeman: ‘De gemeente en de universiteit zijn twee handen op een buik. We protesteren tegen alles wat mogelijk is: van bestemmingsplan tot bouwvergunningen. We stappen als dat nodig is naar de rechter.’

De 58 appartementen en huizen tussen Doelengracht en Cleveringaplaats van woningcorporatie de Sleutels zouden gesloopt mogen worden als 70 procent van de bewoners akkoord ging met de sloop. Volgens de bewonerscommissie wil ruim 70 procent juist niet verhuizen.

De corporatie stopte dan ook haar medewerking aan het project. De universiteit houdt echter vol dat het complex moet wijken voor de nieuwbouw. Schoemaker: ‘Het is eigenlijk een beginnersfout dat de universiteit niet eerst met de bewoners is gaan praten. Het is maf dat je een plan maakt, waar de basis voor ontbreekt.’

Steeman en Schoemaker komen net terug van een vergadering van de klankbordgroep Humanities Campus, die in de Oude Sterrewacht voor de laatste keer bij elkaar kwam. Ze bemoeiden zich niet met de discussie, maar lazen een verklaring voor. ‘We hebben niet deelgenomen aan deze klankbordgroep, omdat het ronduit deprimerend en zinloos is om mee te praten over een plan, waarbij de bewoners al van de kaart geveegd zijn’, aldus de tekst. Hun aanwezigheid moest dan ‘ook zeker niet gezien worden als participatie.’ 

Tijdens de wat tumultueuze bijeenkomst, Leidsch Dagblad-journalist Binnert Jan Glastra werd de deur gewezen omdat media niet welkom waren, presenteerden de gemeente en de universiteit de definitieve plannen voor de campus aan buurtbewoners en andere belanghebbenden.

Nou ja, definitief. Volgens de universiteit en de gemeente is dat nog niet het geval. Het college van B&W neemt namelijk op 26 maart pas een voorlopig besluit over de bouw van de campus. Dan volgt een inspraakperiode van zes weken. De universiteit laat desgevraagd weten voorlopig dan ook nog niet in de pers te willen reageren op de ontwikkelingen. Ook de gemeenteraad moet nog oordelen, voordat het college van B&W de plannen definitief vaststelt.

Het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan liggen er dus officieel nog niet, maar het is duidelijk dat het Doelencomplex wordt gesloopt. Het Lipsius gaat tegen de grond en daar komt nieuwbouw van maximaal twintig meter hoog voor in de plaats.

Veel blijft ook gewoon staan. Bijvoorbeeld het casco van het Reuvensgebouw, dat wel heel grondig wordt gerenoveerd. Het Huizinga krijgt een beperkte renovatie, maar blijft vrijwel onaangetast. ‘Wij hebben al in 2016 aangedragen om het Huizinga op te hogen en te verlengen’, zegt Steeman. ‘Dan hoeven onze huizen niet weg.’

Schoemaker: ‘Maar ze willen gewoon niet kijken naar andere mogelijkheden. Je kunt praten wat je wil, maar het helpt niet.’

Ook de faculteitsgebouwen Matthias de Vrieshof en Van Eyckhof, aan weerszijden van de UB, worden verbouwd. Het Arsenaal wordt op dit moment al onder handen genomen. 

Op de plek waar nu nog de 58 huurwoningen staan, komt een gebouw van negen meter hoog aan de kant van de Doelengracht, dat trapsgewijs oploopt tot twintig meter hoog aan de kant van de Cleveringaplaats.

Opvallend is dat er ook woningen komen in de campus. ‘Er komen vijftig wooneenheden’, aldus Schoemaker. ‘Die zijn voor studenten en aan de universiteit gelieerd personeel. Niet voor ons dus.’ 

Steeman: ‘De universiteit wilde eigenlijk helemaal geen woningen, die zijn er door de gemeente ingepropt.’

Dan speelt nog de kwestie rond de mogelijke herhuisvesting van de bewoners van het Doelencomplex. ‘Dat is een heel apart traject’, zegt Steeman. ‘De mogelijkheden die zijn besproken zijn de Paviusstraat (tussen het LUMC en het Pieter de la Courtgebouw, red.), Plexus en de Kaasmarkt.

'De meeste bewoners willen niet naar de Paviusstraat, achter het station, omdat ze het een zeer onaantrekkelijk plek vinden, waar bovendien kantoren en bedrijven gebouwd gaan worden. Het wordt daarmee eigenlijk een soort bedrijventerrein, waartussen de bewoners komen te wonen. De Sleutels wilde de Plexus en de Kaasmarkt niet ontwikkelen, waardoor dat geen reële optie voor de bewoners was.'

Er zou nog sprake zijn van een vierde mogelijkheid. ‘Wethouder Paul Dirkse heeft tijdens de bijeenkomst gezegd dat er gezocht wordt naar compensatie binnen de Singels. Maar wij hebben daar nog niets over gehoord.

‘Als er een aanbod komt van de gemeente, dan leggen we dat voor aan de bewoners. Als vervolgens 70 procent voor is, dan is het gewoon klaar, ook als Giny en ik tegenstemmen.’