Cultuur
Doodgeschoten door de politie
Getuigenverslagen en politieverhoren zijn de leidraad in het theaterstuk Rishi, dat vrijdagavond is te zien in Theater Ins Blau. ‘Wat als hij een keurige man met aktentas was geweest?’
donderdag 24 januari 2019

Het is zaterdagochtend 24 november 2012 als de Surinaams-Hindoestaanse Rishi Chandrikasing door een politieagent wordt doodgeschoten op perron 4 van station Den Haag Hollands Spoor. Die gebeurtenis houdt de Nederlandse media dagenlang in zijn greep.

In dezelfde periode wilde scenarist Kees Roorda (52) met zijn vriend het vliegtuig van Nederland naar Amerika nemen. Hun wegen werden bij de douane echter gescheiden, omdat zijn vriend door douaniers werd aangehouden.

‘Hij heeft een donkere huidskleur, het is evident dat het daarmee te maken had’, vertelt Roorda. Zijn vriend werd vastgezet in een tl-verlicht detentie-uitzetcentrum waar hij een nacht moest doorbrengen.

‘Hij moest zijn eigen kleding verruilen voor gevangeniskleding en sliep in een soort kooi. De volgende dag werd hij geboeid op het vliegtuig gezet.’ Alleen maar omdat de douane dacht dat hij in Amerika was voor werk, terwijl hij gewoon op bezoek wilde gaan bij vrienden.

Eenmaal terug in Nederland, en met het douane-incident in zijn achterhoofd, besloot Roorda het nieuws rondom de doodgeschoten Rishi op de voet te volgen. ‘Als de agent wordt vrijgesproken, dan maak ik er een tekst over’, hield hij zich voor. De schutter werd vrijgesproken. De theatervoorstelling Rishi is vrijdag te zien in Theater Ins Blau.

Terug naar de fatale ochtend van 24 november, toen de politie een melding kreeg van een gewapende jongen op station Hollands Spoor die een zwerver zou hebben bedreigd. Een groep politieagenten stormt het station binnen, waarna een van hen Rishi toeschreeuwt zijn handen omhoog te doen en stil te blijven staan. Rishi negeert de bevelen en lijkt naar zijn zakken te grijpen, waarna een agent zijn pistool trekt. Een kogel die voor Rishi’s been was bedoeld, raakt hem fataal in de hals. Rishi blijkt onbewapend.

‘Als ik zijn vrienden en familie mag geloven, was hij een heel vriendelijke, vrolijke en levendige jongen. Tegelijkertijd was hij streetwise en een beetje brutaal. Hij had een buitengewoon gevoel voor humor en was zeer geliefd bij zijn vrienden, familie en buurvrouw’, vertelt Roorda, die voor het schrijven van het stuk sprak met familieleden en vrienden, en getuigenverslagen en politieverhoren las.

Hoewel Rishi door persoonlijke problemen een tijdje was gestopt met school, was hij vlak voor zijn overlijden weer met een opleiding begonnen.

‘Hij kreeg zijn leven weer op de rit. Op school was hij zeer gemotiveerd en zijn docenten noemden hem een van de betere leerlingen.’

Om een goed beeld van Rishi te krijgen, interviewde Roorda eerst Rishi’s moeder. ‘Ze wilde heel graag over hem vertellen. Via haar kwam ik ook in contact met zijn vrienden. De advocaat van de familie gaf me inzage in de politiedossiers.’

De voorstelling is een reconstructie van de gebeurtenis door de ogen van zesentwintig betrokkenen, vertolkt door drie acteurs. Want zoveel betrokkenen als er zijn, zoveel waarheden en perspectieven bestaan er.

Hoe kijkt de scenarist zelf inmiddels naar het incident? ‘In eerste instantie vond ik de vrijspraak van de politieagent onbegrijpelijk. Maar toen ik alle verhoren en verslagen had gelezen, werd me wel duidelijker hoe de rechter tot dat oordeel is gekomen. Het is een geruststellende gedachte dat er uitvoerig onderzoek is gedaan.’

Toch vraagt hij zich af of aan de hele situatie recht wordt gedaan. ‘Wat was er bijvoorbeeld gebeurd als er een keurige man met een aktentas op het perron had gestaan in plaats van een donkere jongen? Ik zou het me kunnen voorstellen dat er in het huidige tijdsgewricht anders zou worden geoordeeld.’

Firma MES

Rishi 

Theater Ins Blau, vrijdag 25 januari, 20.30 u. 

Tickets € 20 (studenten € 13)

Door Sebastiaan van Loosbroek