Het college van bestuur wil in collegejaar 2023- 2024 de vrije keuzeruimte en minoren in het vijfde semester van studies concentreren en heeft daarvoor een richtlijn opgesteld: alleen in het eerste semester van het derde jaar worden 30 punten aan keuzevakken of een minor ingeroosterd. Deze harmonisatie maakt het makkelijker voor studenten van andere faculteiten en universiteiten om een minor of keuzevakken in te plannen.
De opleidingsvoorzitters van verschillende talenstudies verzetten zich tegen het plan omdat het volgens hen de opbouw van de studie schaadt en de taalverwerving onder druk zet.
Tenen amputeren
‘Als wij moeten doen wat het college wil, dan gaat de opleiding kapot’, zegt Katarzyna Cwiertka, opleidingsvoorzitter van de bachelor Japanstudies. ‘Ik vraag me af of het college begrijpt hoeveel schade dit gaat aanrichten. De boodschap komt bij mij binnen als: we dragen vanaf nu allemaal schoenen in maatje 38. Als je te grote voeten hebt, dan amputeren we je tenen. Dat doet misschien een beetje pijn, maar wij zorgen voor gratis paracetamol.’
De gevolgen zijn groot, vertelt Cwiertka. ‘In blok vier van het tweede jaar gaat een groot deel van de studenten naar Japan. Daar eindigt ons taalonderwijs in de zin van grammatica, woordjes leren, conversatie et cetera. In het derde jaar komen taal en inhoud op de academische manier samen.’
Tijdens het zogeheten ‘cluster seminar’ dat in semester vijf wordt aangeboden, leren de studenten Japanstalige bronnen te gebruiken in hun eigen onderzoek. ‘Deze vaardigheid is onmisbaar bij het schrijven van een scriptie. Het seminar verplaatsen naar semester zes zou zinloos zijn, omdat de studenten dan al met een scriptie moeten beginnen. De facto zou dit leiden tot studievertraging. Eerder lukt het ook niet, omdat de taalkennis dan nog onvoldoende ontwikkeld is. Het gaat dus om het helemaal opgeven van een cruciale eindkwalificatie van de opleiding.’
Als het vijfde semester helemaal leeg moet zijn, dan kan de opleiding pas te laat beginnen aan taal en inhoud. ‘Niemand krijgt dan de scriptie op tijd af. Het kan ook niet in het tweede jaar worden gepropt, dat is al vol.’
Egbert Fortuin van Russische studies begrijpt dat het college wil harmoniseren maar ook hij noemt het wegvallen van het taalonderwijs in het vijfde semester een groot probleem. ‘Een moeilijke taal onderhouden is als een instrument bespelen op het conservatorium: dat moet je steeds blijven doen. Kunnen we straks nog wel voldoen aan onze eindtermen? Als het semester met vrije keuzeruimte en minoren volgt op het buitenlandverblijf zijn we onze studenten een jaar “kwijt”. Dat is niet goed voor de sociale cohesie van de opleiding.’
Protest
Cwiertka vindt zelfs dat haar ‘opleiding zo de nek wordt omgedraaid’. ‘Alles wat is opgebouwd wordt overboord gegooid, studenten gaan langer over hun studie doen en vervolgens krijgen wij de schuld dat de slagingspercentages zijn gedaald.’
Als het college de plannen doorzet, komt er wat haar betreft verzet. ‘Rationele argumenten blijken niet tot het college door te dringen, dus we moeten nu een ander soort signaal afgeven. Misschien de barricades op, of met zijn allen uit protest de functie van opleidingsvoorzitter neerleggen?’
Jeroen Touwen, vice-decaan van Geesteswetenschappen, begrijpt de zorgen, maar benadrukt het belang van de regeling. ‘Studenten worden in de gelegenheid gesteld zich optimaal te verbreden. Tegelijkertijd ziet het faculteitsbestuur ook de nadelen, zoals onderbreking van de taalverwerving, wat vooral bij vreemde talen een probleem vormt.’ Het bestuur wil ‘per bachelor kijken wat de mogelijkheden zijn om het programma aan te passen en de bezwaren zoveel mogelijk weg te nemen. Als dat laatste niet lukt zullen we dat terugkoppelen aan het college.’
Volgens universiteitswoordvoerder Caroline van Overbeeke heeft het college ook oog voor de bezwaren. ‘Het houdt rekening met de problemen rond de vrije keuzeruimte. Opleidingen die niet aan de regel kunnen voldoen kunnen een verzoek indienen om minder punten vrij te roosteren. Wel is er een minimum van vijftien punten.’ Ook geldt er volgens haar een overgangstermijn. ‘Opleidingen hebben enkele jaren om aan deze richtlijn te voldoen.’