Het college van bestuur maakt elk jaar een zogeheten Kadernota. Deze nota schetst hoe de universiteit er de komende jaren er financieel voor gaat staan. Normaal gesproken is dat vrij nauwkeurig uit te rekenen. De coronacrisis maakt dat echter veel lastiger.

‘Aard en omvang van de effecten van de crisis zijn op dit moment niet of nauwelijks in te schatten’, schrijft het college van bestuur in de nota voor de periode 2021-2024 die maandag in de universiteitsraad werd besproken. Hoe ontwikkelen de studentenaantallen zich? Hoeveel minder studenten van buiten de EU komen er naar Leiden? Deze groep levert namelijk veel geld op. Zo zijn er nog veel meer onzekerheden.

Er is voor de komende twee jaar extra geld gereserveerd om problemen door corona en Brexit op te vangen: 4,9 miljoen in 2021; 3,7 miljoen in 2022.

Extra bittere pil

De financiële gevolgen van de Brexit hangen uiteraard af van de uitkomsten van de onderhandelingen en de wijze waarop het ministerie van Onderwijs de ontwikkelingen verwerkt in de bekostiging, aldus de nota. ‘Vooralsnog lijkt de mogelijke impact hiervan relatief beperkt, momenteel staan rond 380 Britse studenten ingeschreven.’

Verder krijgt de universiteit nog een extra bittere pil te slikken door de maatregelen die door het kabinet zijn getroffen naar aanleiding van de adviezen van de commissie Van Rijn. Dit houdt onder andere in dat er geld wordt verschoven van de alfa’s, gamma’s en medicijnen naar de bèta’s. Het gevolg is een negatief effect op de inkomsten van de universiteit van jaarlijks rond de drie miljoen euro.

Nog los van de impact van corona en Brexit is duidelijk dat het financieel resultaat van de universiteit vanaf 2022 verslechtert. Zonder aanvullend beleid ‘komt het tekort uit op zes miljoen euro in 2024’. Vanwege alle onzekerheden neemt het college nog geen extra stappen om dat resultaat te verbeteren, maar een oplopende negatief resultaat is op termijn niet acceptabel.

Uitgespaarde basisbeurs

Bij de volgende Kadernota ‘zullen in samenhang met het nieuwe strategisch plan van de universiteit aanvullende maatregelen worden getroffen’. Dat plan met doelstellingen voor de komende vijf jaar had dit jaar al moeten verschijnen, maar is vanwege de crisis een jaar uitgesteld.

Een voor studenten heel belangrijk onderdeel van de Kadernota zijn de middelen kwaliteitsafspraken. Een voorwaarde bij het invoeren van het leenstelsel was dat het door het afschaffen van de basisbeurs uitgespaarde geld zou worden geïnvesteerd in beter onderwijs. Leiden verdeelt daarvoor komend jaar dertien miljoen euro. Dat bedrag loopt jaarlijks verder op, in 2024 is het meer dan zeventien miljoen – althans dat is de planning.

Knelpunten

De universiteitsraad heeft instemmingsrecht op de verdeling en ziet de nodige knelpunten. In de nota staat namelijk dat er vanaf 2022 25 procent meer geld gaat naar Wiskunde en Natuurwetenschappen en het Leids Universitair Medisch Centrum moet gaan. Omdat het onderwijs er duurder is vanwege het gebruik van kostbare apparatuur en laboratoriumvoorzieningen stelt het college een ‘opslag’ voor.

Een ander discussiepunt is het reserveren van twee miljoen euro per jaar voor gemeenschappelijk initiatieven op het gebied van onderwijs. Dat bedrag kan ook dienen als een ‘buffer voor schommelingen’. Het gaat vooralsnog nog om een reservering en er is een ‘werkgroep herijking’ die onderzoek doet naar de verdeling van kwaliteitsmiddelen.