De universiteiten hebben gezamenlijk afgesproken om 0,45 procent van de zogeheten loonruimte in 2020 te reserveren voor het financieren van onderzoekers die door corona in de problemen zijn gekomen.
Voor Leiden betekent dat een pot met daarin rond de 1,1 miljoen euro. Dit geld wordt gebruikt om contracten van PhD’s en postdocs met maximaal drie maanden te verlengen. Als er meer tijd nodig is, moeten de faculteiten dat zelf betalen.
Alleen onderzoekers in hun derde of laatste jaar komen voor verlenging in aanmerking. Beurs- en buitenpromovendi vallen niet onder de regeling.
De faculteitsbesturen hebben een inventarisatie gemaakt van ‘schrijnende gevallen’ die door onoverkomelijke corona-gerelateerde problemen achterop zijn geraakt en die vertraging niet meer binnen hun huidige contract kunnen inlopen.
De faculteiten Wiskunde en Natuurwetenschappen en Sociale Wetenschappen hebben naar verhouding veel ‘schrijnende gevallen’. Onderzoekers bij deze faculteiten zijn vaak afhankelijkheid van toegang tot instrumenten, apparatuur, laboratoria en proefpersonen.
Zo konden bijvoorbeeld onderzoekers van het Leiden Institute of Chemistry, die in de laatste fase van hun PhD-traject zaten, tussen 13 maart en 10 mei niet in de laboratoria terecht omdat deze gesloten waren. ‘Deze periode betrof een cruciale experimentele fase van hun onderzoek en daarmee komt de afronding van hun proefschrift in gevaar. Dit heeft tot grote onrust geleid onder de promovendi’, aldus het bestuursbureau van de universiteit.
Verder zijn er ook wetenschappers die zelf te ‘kampen hebben gehad met corona of corona-achtige verschijnselen, in verschillende mate van ernst.’
In totaal zijn er 110 vertragingsgevallen gemeld, waarvan er 84 (66 promovendi en 18 postdocs) binnen de doelgroep vallen. Vrijwel alle aanvragen binnen de gestelde criteria kunnen worden gehonoreerd, schrijft het bestuursbureau. ‘Mogelijk blijft er geld over.’
Ook gevallen die niet tot de doelgroep behoren kunnen schrijnend zijn. Het kan dan gaan om onderzoekers van wie het contract afloopt maar die niet naar hun volgende aanstelling of thuisland kunnen afreizen. Verder zijn er meldingen van beurspromovendi die in de problemen zijn gekomen.
Ook is er ondersteunend personeel met een tijdelijk contract dat een cruciale rol speelt in het afronden van onderzoek. De faculteiten vragen ook aandacht voor UD’s waarvan extern gefinancierde projecten vertraging hebben opgelopen.
De universiteitsraad is blij met het noodfonds maar had ook de nodige kanttekeningen, bleek maandag. Zo wil de raad graag dat het college ook de portemonnee trekt voor wetenschappers van wie de aanvraag is afgewezen en voor getroffen groepen die niet onder de regeling vallen.
‘Het college moet een inschatting maken van het aantal wetenschappers dat verder nog in de problemen is gekomen door corona en hoeveel extra budget er nodig is om vervolgens oplossingen te bieden,’ zei Bart van der Steen van personeelspartij FNV Overheid.
Ook is de raad kritisch op de wijze waarop wordt bepaald wat nu een ‘schrijnend geval’ is. De beoordeling kan van faculteit tot faculteit verschillen, merkt de raad op. De regels moeten op alle faculteiten in grote mate op eenzelfde wijze worden gehanteerd.
‘Verder gaat een aantal faculteiten en instituten uit eigen middelen bepaalde promovendi en postdocs extra ondersteunen; beurspromovendi bijvoorbeeld’, aldus Maarten Wille van de Partij voor Biomedische Studenten tijdens de vergadering. ‘Dat kan zorgen voor ongelijkheid tussen faculteiten.’
Alle beurspromovendi die in de problemen zitten, moeten dan ook door het college ondersteund worden in het aanvragen van verlenging bij de organisatie die hun beurs bekostigt, vindt de raad. Verder is er meer aandacht nodig voor de begeleiding van buitenpromovendi.
Op 24 augustus spreekt de raad met het college verder over het fonds.
Op 31 augustus begint het nieuwe collegejaar. Een deel van het onderwijs zal dan weer fysiek gegeven worden. De universiteitsraad wil dat studenten en medewerkers niet verplicht worden om op kantoor of college te verschijnen.
‘Hoe gaan we ermee om als een medewerker weer op kantoor wordt verwacht maar deze liever niet het risico wil nemen om naar de universiteit te komen?’ vroeg universiteitsraadslid Maarten Wille van de Partij voor Biomedische Studenten tijdens de raadsvergadering maandag. ‘Wat doen we om studenten en medewerkers te beschermen tegen corona? Krijgen studenten die niet het risico willen nemen om fysieke werkgroepen te volgen ter vervanging online colleges aangeboden?’
‘Het is echt nodig om rekening te houden met studenten en medewerkers die om goede redenen niet naar de universiteit kunnen komen’, zei Marishka Neekilappillai van personeelspartij PhDoc. ‘Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze zelf tot een risicogroep behoren of zorgen voor mensen in een risicogroep. Ze mogen niet onder druk worden gezet om toch maar te komen. Dat moet het college garanderen.’
‘Over deze mensen wordt wel gezegd dat ze het “een beetje eng” vinden om naar de universiteit te komen,’ voegde Nathanja van den Heuvel (PhDoc) daaraan toe. ‘Dat ze “bangig” zijn om naar kantoor of college te gaan. Dat soort terminologie hoorde ik onlangs ook van het college van bestuur. Zo in de sfeer van “wij zijn stoer en zij niet”. Dat is heel erg jammer. We moeten deze groep wel serieus nemen. Hun vrees is terecht. Ik wil termen als “eng” en “bang” niet meer horen in het debat.’
De universiteit is al een tijd bezig met het opstellen van regels voor het nieuwe collegejaar. Op de site van de universiteit staat dat er op 25 augustus een campusprotocol wordt gepubliceerd waarin ‘alle richtlijnen voor studeren en werken op de universiteit kort worden toegelicht.’
De universiteit gaat verder in haar corona-update van 18 augustus in op de mogelijke thuisquarantaine voor studenten en medewerkers na reizen. 'Wanneer de overheid het advies geeft om in thuisquarantaine te gaan na terugkeer uit een specifiek land of gebied, is het vanuit de universiteit verplicht om twee weken thuis te blijven.'
In de update staat ook informatie over de luchtverversing in gebouwen van de universiteit. De ventilatie van de gebouwen wordt een uur eerder gestart en twee uur later gestopt dan normaal en er vindt geen recirculatie plaats. 'Het is verstandig om zelf ook bij te dragen aan goede ventilatie door ramen en deuren regelmatig te openen.' Maar: 'gebruik géén kleine airco-units en/of ventilatoren in ruimtes waar meerdere mensen werkzaam zijn.'
Update 20 augustus:
De quarantaineperiode is ingekort van 14 naar 10 dagen. Medewerkers en studenten die recent terugkeerden uit een land/regio met een oranje of rood reisadvies (waarvoor de overheid thuisquarantaine adviseert), mogen gedurende 10 dagen niet naar de universiteit komen.