Studentenleven
Koffie drinken, kleren showen?
De universiteitsbibliotheek is niet alleen om te studeren. En wie alsnog in de boeken duikt, doet dat niet alleen. ‘Het is een groepsdisciplinering.’
Harmke Berghuis
woensdag 16 november 2011
© Marc de Haan

‘De douche is al schoongemaakt’, grapt geschiedenisstudent Evert-Jan Westervelt (23) als antwoord op de vraag waarom hij naar de universiteitsbibliotheek gaat. Hij staat buiten. Even pauze houden. De UB-dag is vanmorgen om half negen begonnen.

Boven op de gang voor de studiezaal van Engels staan drie jongens. Het is bijna vijf uur en de geneeskundestudent gaat er vandoor, borreltijd. De twee rechtenstudenten gaan door. Ze hebben volgende week tentamens en dat betekent UB-tijd, van elf uur ’s ochtends door tot twaalf uur ’s avonds. Waarom ze niet in het KOG, de bibliotheek van de Faculteit Rechtsgeleerdheid, zitten? Vincent Verhulst (22), tweedejaars: ‘Daar zijn te veel mooie meisjes. Dat leidt af.’

In de UB sluit hij zich op in een van de glazen hokjes waar studenten alleen kunnen studeren. Die zijn ’s middags al voor het merendeel gevuld. Ook de meeste studiezalen zitten goed vol. Beneden is geen computer meer vrij. Of toch een enkele. Verklaring: het briefje met daarop in grote letters het woord: DEFECT. Een paar mensen staan aan de zijkant te wachten of ze misschien toch een plekje kunnen bemachtigen.

Veel studenten komen alleen naar de UB tijdens tentamenperiodes. Dat valt ook trouwe UB-ganger en student Frans Sophie Kerstens (20) op. ‘Bepaalde groepjes, van bijvoorbeeld Rechten, zitten hier nu veel. Ze komen een week voor het tentamen in grote groepen tegelijk. Je ziet ze vertrekken voor een uur pauze en daarna gaan ze even een half uur studeren.’

Bij navraag vertellen de meeste studenten dat ze het houden op ongeveer anderhalf uur studeren, kwartiertje pauze. Neeltje van Aardenne (23), masterstudent geschiedenis aan de UvA: ‘De verdeling is ongeveer 70 procent studie, 30 procent pauze.’

Wat trekt deze studenten naar de UB? ‘Ik heb dat nooit begrepen’, zegt antropoloog Jan Jansen, gespecialiseerd in alfabetiseringsproblematiek en leesculturen. ‘Lezen is een naar binnen gekeerd proces. Ik zette zelf thuis gewoon mijn muziek hard aan en ging dan de hele dag werken. Eigenlijk is de universiteitsbibliotheek ook helemaal niet zo bedoeld. Het is een plek waar je boeken kunt raadplegen, niet gemaakt ter disciplinering van de studenten. Maar sociaal-wetenschappelijk natuurlijk bere-interessant dat mensen zoiets individueels als wetenschap toch collectief uitvoeren. Een soort groepsdisciplinering.’

Rechtenstudent Verhulst zegt ook nooit alleen naar de UB te gaan. ‘Altijd met een groepje van huisgenoten of cordialgenoten van Augustinus.’ Ook de huisgenoten Lotte Straathof (24), geneeskunde, Kayleigh Hendriks (20), politicologie, en Lisa Hennink (18), psychologie zijn samen gekomen. Thuis is te veel afleiding. Hendriks: ‘Het lijkt vaak wel alsof hier alleen maar leden van verenigingen komen.’ Zelf is ze lid van Augustinus: ‘Augustijnen zie ik altijd samen in de UB.’ Straathof: ‘Het is ook gezellig. Soms kom ik ook als ik geen tentamens heb, gewoon om even koffie te drinken.’ Van Aardenne: ‘Thuis ga ik altijd nuttige dingen doen die niets met de studie te maken hebben, maar ik ga hier ook wel heen omdat ik weet dat ik mensen tegenkom om pauze mee te houden.’

Iedereen heeft vaste plekken. Volgens Verhulst houden Augustijnen zich weer meestal op bij de studiezaal van Engels. Een groepje Minerva-meisjes dat buiten staat heeft het over de Oosterse Talen. Ook andere studenten noemen dat, omdat het er stil en rustig is. Politicologiestudente Hendriks: ‘De meeste mensen gaan aan een vaste tafel met het cordial of dispuut zitten. Zelf zit ik bij Sociale Wetenschappen. Als er dan iemand anders komt denk ik: je zit op mijn plek.’ Huisgenote Straathof: ‘Af en toe kom ik iemand tegen op straat en dan denk ik: ik ken jou. Soms is dat helemaal niet zo, maar dan heb ik die gewoon heel vaak in de UB gezien.’

Het is echt zien en gezien worden, zegt Straathof. ‘De UB is soms net een modeshow. Dan denk ik: wat heb jij nou aan, je komt hier toch om te studeren? Hendriks: ‘Tijdens de KMT vertellen ze dat ook over de UB.’ Of de drie huisgenoten zich daaraan aanpassen? Hennink, in rode sweater en spijkerbroek: ‘Ik vandaag in ieder geval niet.’

In de studiezalen is het doodstil. Op het geblader van papier en getik op laptops na. Eline van Breemen (19) en Tiemen van der Vuurst (20), beiden studenten aan de academische pabo, bevalt het prima. Van Breemen: ‘Iedereen gaat hierheen om geconcentreerd te werken. Ik heb totaal geen afleiding gehad.’

Nu ook scholieren dankzij de invoering van de LU-card worden geweerd, komt - op zacht gefluister in de studiezalen na - de enig mogelijke afleiding van de teksten op de tafels. Rechtenstudent Thomas Vegting (23) stoort zich niet aan al het gekladder op de bureaus. ‘Als je de studieboeken even zat bent, kun je je ermee vermaken. Het is echt grappig wat sommigen bedacht hebben. Soms zijn het net kunstwerken.’

Via de tafels en deuren communiceren de vandalen ook met elkaar. ‘Doe es wat met je leven’ in de studiezaal van geschiedenis. ‘Jij ook’, is de reactie die ernaast staat. En op de meisjes-wc: ‘God is Dood’, waarbij dood door een ander is doorgestreept. Erboven is geschreven: ‘Bestaat’. Op dezelfde wc: ‘Mijn ex doet het gratis’ - uiteraard inclusief telefoonnummer.