De stekjes groeien net, de planten willen water, en er komt nog een nieuw seizoen van South Park. Allemaal redenen om ‘niet weg te gaan’, zingt Aafke Romeijn (1986) in ‘South Park’. Hoewel sommige journalisten dachten dat het nummer over uitstelgedrag ging, doelt Romeijn eigenlijk op zelfmoord.
‘Het is alleen maar mooi dat mensen het op totaal andere, onschuldigere manieren horen’, vindt ze.
‘Ik heb geprobeerd om de tekst licht te maken, om weg te blijven van zware concrete woorden en juist kleine lichte beelden te gebruiken. Als mensen iets totaal anders in mijn muziek horen of in mijn boek lezen dan ik erin heb willen leggen, betekent dat niet dat het publiek dom is, maar hopelijk dat mijn werk gelaagd is. Dat geeft mensen de gelegenheid om een nummer tot iets van henzelf te maken.’
Antikapitalistische subliminal message
Romeijn is behalve muzikant ook schrijver en feminist. Op social media ventileert ze zonder enige terughoudendheid haar mening over politieke kwesties. Ook in haar werk schemert die door. In het nummer ‘Zuidas’ bijvoorbeeld, waarin ze zingt: ‘Op de Zuidas wordt gebouwd aan constructies om vanaf te springen.’
‘Als ik ergens een antikapitalistische subliminal message in kan stoppen, zal ik dat altijd doen, maar bovenal is het een illustratie van hoe een suïcidaal brein werkt. Als ik langs de Zuidas rijd, ben ik normaal gesproken enorm gefascineerd door de architectuur. Wat en waar zijn ze aan het bouwen, welk architectenbureau zit erachter? Als ik suïcidaal ben, denk ik: oh, daar kan ik óók vanaf springen. Je zoekt alleen maar uitwegen.
‘Ik link mijn depressies vaak aan kritiek op kapitalisme of politiek. Zonder het huidige politieke systeem was ik waarschijnlijk ook depressief geworden, maar de omstandigheden helpen niet mee om mentaal weerbaar te zijn. Ik denk dat de ecologische crisis een enorme druk legt op onze generatie. We leven met een voortdurend besef dat dingen eindig zijn en dat we daar deels zelf schuld aan hebben.’
Ze is gestopt met tellen hoeveel depressies ze precies achter de rug heeft, maar van kinds af aan heeft ze er ongeveer eens in de vijf jaar een jaar lang last van. Toch leeft ze niet in afwachting tot het weer misgaat.
Overlevingsmechanisme
‘Het fijne van de menselijke geest is dat het snel vergeet. Zodra je er uitkomt, neemt je normale leven het zo snel over dat je binnen een paar maanden gewend bent aan een normale staat van zijn, en vergeet je hoe erg het was. Dat is een heel instinctief overlevingsmechanisme.
‘Er zijn wel momenten dat ik even iets voel en daar bang van word, maar die gaan altijd weer over. Dus ik heb, gelukkig, periodes dat het weg is. Ik ken ook mensen die chronisch depressief zijn, die hebben dat helemaal nooit. Wat dat betreft ben ik nog gezegend.’
Banaal
En stekjes die net gaan groeien, restjes in de koelkast, of een nieuw seizoen van South Park: zijn dat tijdens de diepste dalen echt redenen om nog even te blijven?
‘Het klinkt banaal, maar het grappige is dat suïcidaal zijn ook banaal is. Soms, als je zoveel pijn in je hoofd hebt dat je echt niet meer wil leven, is het vaak niet eens zo dat je echt dood wil, maar dat je een pauzeknop wil hebben.
‘Tijdens die periodes is het veel te zwaar om te denken: ik moet er voor altijd zijn voor mijn partner, of voor mijn kind. Maar je kan wel denken: vandaag zingen we nog uit, want vanavond is er een leuke film op tv. Dan voel ik me vast wat beter en morgen zien we wel. De strategie is om het leven behapbaar te maken.’
Praten over zelfdoding kan bij hulp- en preventielijn 0900-0113 of via 113.nl
Zaterdag vindt de twaalfde editie van het festival Peel Slowly and See plaats. Die avond treden in zes verschillende zalen twintig artiesten op met muziek uit de volledige muzikale breedte. Met genres van jazz tot hiphop en van post-punk tot indietronica krijgen bezoekers én artiesten de kans buiten hun muzikale comfort zone te treden.
Naast Aafke Romeijn is ook Ashley Henry te zien, een opkomend talent in de Britse jazzindustrie die jazz combineert met moderne beats en hiphop. De band Conjunto Papa Upa speelt psychedelische nummers met een mix van Salsa, Afro-Latin en Caraïbische ritmes.
En op het laatste moment is ook nog Rosemary Loves a Blackberry aan het programma toegevoegd. Dat is het elektronische eenmansproject van de Russische activiste Diana Burkot, voormalig lid van feministische, politieke punkrockband Pussy Riot.
Peel Slowly and See. Zaterdag 19 maart, vanaf 19:00. Gebr. De Nobel, Scheltema Leiden en Marktsteeg 10