Is de universiteit bevoegd studiemateriaal te verplichten, vooral als de student daarvoor in de buidel moet tasten? Kort antwoord: officieel niet, maar in de praktijk wel.
Verplichte studiekosten zijn bij wet verboden (met een klein aantal uitzonderingen), tenzij de universiteit een gratis alternatief biedt. Doet de universiteit dat niet, dan zijn de extra gevraagde kosten dus onwettig, waarbij het begrip “extra kosten” gelukkig zeer ruim is - van een excursie tot een labjas.
Wat betreft verplicht studiemateriaal moet de universiteit tenminste één aanwezig exemplaar kunnen bieden in de bibliotheek, of een gratis download van het boek via internet faciliteren. Prettig om te weten dat er richtlijnen en wetten zijn, maar in hoeverre worden die ook nageleefd?
Al in 2016 waren er spanningen tussen rechtenstudenten en de universiteit over het verplichten van onnodig studiemateriaal, waarbij het toenmalig bestuurslid van de faculteit Peter van Es zei: ‘Als er echt sprake is van verspilling, dan is dat onzinnig’. Daarna hebben zich naar mijn weten geen gevallen van ‘verspilling’ voorgedaan, althans, niet in voorgaande jaren.
Bij aanvang van dit academisch jaar hebben de professoren Cliteur en Ellian een tweede boek op de verplichte literatuurlijst weten te krijgen voor het vak Inleiding Recht. Naast het gelijknamige boek Inleiding recht, door Paul Cliteur en Afshin Ellian, nu ook A New Introduction to Jurisprudence, door Paul Cliteur en Afshin Ellian.
Als het boek veel nuttige aanvullende stof biedt voor het vak, kan het zeker geen kwaad om dit boek aan de verplichte literatuur toe te voegen. Slechts één van de vijf hoofdstukken is echter relevant voor het vak. Zesendertig pagina’s om precies te zijn, waarbij ook gelet moet worden op de immer aanwezige wetenschappelijke langdradigheid van de heren.
Er is daarnaast veel overlap tussen de twee verplichte boeken, zoals het onderdeel democratische rechtsstaat, wat net zo goed in het oude boek beschreven wordt. Een gratis alternatief waar de student recht op heeft, wordt niet duidelijk aangegeven door de professor, noch door de faculteit.
Het nieuwe boek lijkt nog het meest op een verzameling veredelde artikelen, waarbij de stof in verschillende jasjes wordt gestoken en onnodig wordt verlengd, om het geheel als boek te laten kwalificeren en een prijs van bijna 35 euro kan worden gevraagd. Een aanzienlijk extraatje voor de schrijvers van het boek.
Studenten missen duidelijkheid over een gratis alternatief, en op eigen houtje is dat niet makkelijk te vinden. Gevolg hiervan is dat de student niets anders rest dan het boek aan te schaffen.
Het is uiteraard niet de eerste keer dat een hoogleraar aan een grote groep studenten boeken van eigen hand voorschrijft, en het zal ook zeker niet de laatste keer zijn. Maar laat die boeken op z’n minst inhoudelijk relevant zijn, zodat we in het vervolg niet van loze literatuur hoeven te spreken.
Sebastian Cornielje is student rechtsgeleerdheid
De afdeling Encyclopedie van de Rechtswetenschap verzorgt in het eerste jaar drie vakken voor de eerstejaars rechtenstudent: 1. Inleiding Recht, 2. Grondslagen van het Recht, 3. Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap. Voor deze drie vakken moeten de studenten in totaal twee boeken aan verplichte literatuur aanschaffen: a. Inleiding in het recht (39 euro) en b. A New Introduction to Jurisprudence (33 euro).
Wij letten heel goed op dat de kosten voor de studenten zo laag mogelijk blijven.
Wel is het zo dat in het eerste semester een hoofdstuk wordt voorgeschreven uit een boek dat integraal pas wordt behandeld in het tweede semester. Vandaar dat de indruk ontstaat dat uit een boek slechts een hoofdstuk is voorgeschreven. Dat is dus niet zo. Wij zullen dit op de blackboardomgeving nog duidelijker bekend maken dan nu het geval is.