Bas Knapp van de Liberale Studentenpartij stelde tijdens de universiteitsraad vragen over de protestactie van klimaatactiegroep Extinction Rebellion in december. De organisatie hield toen zogeheten die-ins in een aantal universiteitsgebouwen. Knapp wilde van het college weten of doodliggen voor het klimaat en andere vormen van protest zijn toegestaan en of er een universitair demonstratiebeleid is.
Tot Knapps verbazing begon rector Carel Stolker in zijn beantwoording van de vragen over de demonstratie van Extinction Rebellion tijdens de diesviering van afgelopen vrijdag. ‘Toen heeft de groep ook geprotesteerd. We hebben daar van tevoren ook afspraken met ze over gemaakt. Daar hebben ze zich keurig aan gehouden. Dit is het bolwerk van de vrijheid en demonstreren is een grondrecht. Dus ook over dit soort hete thema’s moet gesproken kunnen worden. In Leiden kan dit gewoon.’
Stolker voegde daar nog aan toe dat de PVV het diesprotest in de Tweede Kamer aan de orde had gesteld.
Harm Beertema, Tweede Kamerlid van de PVV, bevestigt dat hij maandag tijdens een debat over hoger onderwijs inderdaad bij minister van Engelshoven naar de Leidse dies heeft geïnformeerd. ‘Ik heb de minister gevraagd of zij de uitnodiging van de universiteit Leiden aan Extinction Rebellion ook als bewijs ziet van de linkse vooringenomenheid van Nederlandse universiteiten. Dit is een groepering die in het Verenigd Koninkrijk op een terreurlijst staat en Leiden nodigt hen dan gewoon uit.’ (Factcheckje: de organisatie stond kortstondig op een lijst van CONTEST, het anti-terrorismeprogramma van het Verenigd Koninkrijk. Die lijst is echter weer ingetrokken).
Beertema stelt dat het niet om een protestactie ging. ‘Als zij spreektijd krijgen van de universiteit, dan is het een uitnodiging. De vragen die ik hierover stelde ontweek de minister overigens zorgvuldig.’
Tijdens de universiteitsraad ging het Knapp echter niet om het diesprotest. ‘Ik trek het grondrecht om te demonsteren zeker niet in twijfel’, zei hij. ‘Het gaat mij om het protest in de Universiteitsbibliotheek, in december. Dat vond plaats achter de poortjes van de bibliotheek. Daar kreeg ik veel meldingen over binnen. Het werd echt als onwenselijk gezien. Het gaat mij er om of je mensen en middelen moet stoppen in het faciliteren van demonstraties op een plek waar je alleen met een pas naar binnen kan.’
‘Er zijn tot nu toe maar weinig protesten’, reageerde Stolker. ‘We hebben echter wel de indruk dat het zou kunnen toenemen. We hebben in Den Haag ook nog gedoe rond een protest rond Zwarte Piet gehad (factcheckje: dat protest was er niet, maar gedoe zeker wel, -red.) We gaan dus toch wel het nodige opschrijven over hoe we om moeten gaan met dit soort acties; kijken of we tot een protocolletje voor demonstraties kunnen komen. Dat we niet ’s avonds via Whatsapp nog aanwijzingen moeten geven over wat er wel en niet kan.’
Knapp was echter nog niet tevreden: ‘U geeft geen antwoord op mijn vraag. Het is blijkbaar toegestaan om zonder pas te protesteren in de UB. Gaan we dan ook boeren de mogelijkheid bieden om dat te doen? Want “gelijke monniken, gelijke kappen?”’
Stolker: ‘Er is wel een grens. Als demonstranten op kamers van medewerkers komen, dat moet je niet accepteren. Het maakt ook uit of het studenten zijn, en of er een relatie is tussen het protest en ons onderwijs of onderzoek. Als er echter studenten zijn die vinden dat de Urgenda-uitspraak de bizarste ooit is, dan moeten zij daar ook tegen kunnen demonstreren.’