Cultuur
Leven zonder zekerheden: hoe ‘De Wildernis’ van Wende vorm krijgt
Zekerheden zijn doekjes voor het bloeden, vindt zangeres Wende Snijders. Dat ook haar waarheid onderuit werd gehaald, was juist goed voor haar nieuwe voorstelling. Dinsdag speelt ze een try-out in de Leidse schouwburg.
Pim Bakx
maandag 27 september 2021
Wende: ‘Elke show is een onderzoek naar mijn leven.’ Foto Sanne de Wilde

‘Het is niet alleen maar zwaar en gitzwart, het gaat ook over geilheid of vrolijkheid’, zegt Wende Snijders aan de telefoon over haar nieuwe multidisciplinaire voorstelling De Wildernis. Een maand eerder stond ze voor haar internationaal debuut in het Londense Royal Court Theatre, deze middag is ze onderweg naar Hengelo, voor haar vijfde try-out van de week. Dinsdag staat ze in Leiden.

‘Ik ben heel blij met hoe de show langzaam contouren krijgt – wat natuurlijk een contradictio in terminis is, want wildernis krijgt namelijk nooit vorm.’

Maar wat is De Wildernis dan wel?

‘Ik ben altijd op zoek naar de grote gebeurtenissen die ons mens zijn definiëren. Ik onderzoek hoe het leven is als er geen enkele zekerheid is.

‘We hebben allerlei zekerheden ingebed maar dat zijn eigenlijk ook maar doekjes voor het bloeden. Er hoeft maar iets te gebeuren en al je zekerheden zijn onder je voeten vandaan geschoven, precies zoals we de afgelopen anderhalf jaar hebben gezien.’

Gold dat ook voor de voorstelling?

‘Mijn waarheid werd ook onderuitgehaald. Ik had altijd het idee dat je meteen in première moet gaan. Je werkt naar iets toe, hebt de repetities en dan is het klaar. Het is net zo’n soort gevoel als wanneer je zwanger bent: op een gegeven moment móet je bevallen. Zo heb ik de afgelopen twintig jaar gewerkt.’

‘Ik ontdekte dat ik veel zachter en vrouwelijker ben dan ik durf toe te geven’

‘Maar je kunt ook iets laten liggen zodat het kan verrijken. De show is nu drie keer omgeboekt, en dat bleek een blessing in disguise. Ik heb een deel in april gespeeld, doe nu een deel in september en ga pas in januari weer door. Het is net zoals met rode wijn: als je die even in de kelder laat liggen, wordt-ie beter. Ik vind dat sprinten, even gedijen, internaliseren en daarna weer doorgaan heel vruchtbaar.’

Waar gaat de voorstelling over?

‘Het zijn allemaal onderwerpen waar je normaal gesproken niet zo snel naar zou zoeken. Ik heb mijn familiegeschiedenis onderzocht, het feit dat mijn moeder in een interneringskamp heeft gezeten, wat mijn overgrootvader heeft meegemaakt waardoor hij zelfmoord heeft gepleegd. Ik vertel hoe ik ten opzichte van de dood sta en zeg iets over mijn keuze om geen moeder te zijn, en wat ik met mijn lief heb meegemaakt.’

Wat dan?

‘We zaten dus ineens veel thuis, en toen bleek dat we wel het een en ander uit te zoeken hadden met elkaar wilden we onze relatie laten voortbestaan. Daarin moest ik bekennen dat ik hem best wel geweld had aangedaan.’

Foto Sanne de Wilde

Hoezo?

‘Geen fysiek geweld, maar ik nam klakkeloos dingen aan zoals ze waren omdat het mij goed uitkwam. Aan de andere kant kwam ik er door die stilstand achter dat ik veel zachter ben, misschien wel veel vrouwelijker dan ik durf toe te geven.’

Waarom durf je dat niet?

‘Om dit vak te kunnen doen moet je een schild om je heen hebben en hard zijn. Daardoor heb ik een bepaald soort tederheid of sensualiteit aan de kant geschoven, omdat daar geen ruimte voor was.’

Dus door deze muziek te maken, leer je jezelf ook beter kennen?

‘Elke show is een soort onderzoek naar wat speelt in mijn leven. Zonder kapstok in het wilde weg filosoferen heeft voor mij minder effect. Om zicht te krijgen in wie ik ben, moet ik het kanaliseren in een project. Ik ben slechter met woorden dan met zingen, anders zou ik wel een boek schrijven.’


Wende, De Wildernis (try-out), Leidse Schouwburg, 28 september, 20.15 u, € 32,50-38,50

Samenwerking met S10

‘Omdat ik huisartiest ben van Carré mag ik één avond per jaar zelf weten wat ik doe, krijg ik een soort carte blanche. Ik breng dan allerlei artiesten vanuit allerlei soorten genres samen: moderne dans, de queer community, literatuur, pop, rap, en die maken dan de avond.’

Zo ontstond Wende’s Kaleidoscoop. Als ze voor de laatste editie rapper en zangeres Stien den Hollander (beter bekend als S10) uitnodigt, hoeft die niet lang na te denken: ze wil samen met Wende het nummer ‘Voor Alles’ zingen. S10 worstelt met depressies en herkent zichzelf in de tekst van Joost Zwagerman die Wende na diens zelfmoord op muziek heeft gezet en uitgebracht op het album Mens.

Er is iets sindsdien iets gegroeid tussen Wende en S10. ‘We waren instant verbonden met elkaar. Tijdens corona hebben we elkaar elke week gezien. Een aantal nummers in De Wildernis heb ik met haar geschreven. Die samenwerking is gewoon doorlopend.’