Columns & opinie
Ik mag dan misschien gek geworden zijn, ik ben lang niet de enige
Volgens Einstein is de definitie van waanzin: telkens hetzelfde doen en steeds een andere uitkomst verwachten. Welkom aan de universiteit, waar iedereen wéér meer colleges moet geven in de hoop dat de werkdruk nu wél behapbaar blijft en de kwaliteit op magische wijze zal verbeteren.
Remco Breuker
maandag 3 mei 2021

Word ik nu gek? Of misschien ben ik het al.

Ik legde namelijk zonet de laatste hand aan mijn column voor Mare en kwam toen tot de schokkende ontdekking dat ik deze column (nee, niet deze, zo meta ben ik niet) al een keer had geschreven.

Niet woord voor woord, maar hij leek genoeg op die eerdere column om me flink van mijn a propos te brengen. Niet omdat ik mezelf onbewust had geplagieerd (in tegenstelling tot sommige strengere zedenmeesters heb ik niet zo’n moeite met zelfplagiaat - het woord alleen al geeft aan dat dit een uiterst moeizaam concept is), maar omdat ik blijkbaar al een keer (en om het nog erger te maken niet eens zo lang geleden) hetzelfde had geschreven in de hoop om eerst de lezer en daarna de gehele wereld te overtuigen dat wij als mensen zeer slecht in staat zijn eenduidig te denken en te handelen. En dat als we dat eenduidig proberen te doen we vervelende en soms gevaarlijke puriteinen worden.

Het is evident dat mijn column dit inzicht niet tot stand heeft mogen brengen. Daar ben ik aan gewend.

Waar ik zojuist van schrok, is dat ik mijn toevlucht had genomen tot precies dezelfde argumenten en zelfs precies hetzelfde archaïsche voorbeeld om precies hetzelfde doel te bereiken. En dat is volgens een aan Albert Einstein toegeschreven citaat nou krek wat gekte is: “Insanity is doing the same thing over and over again and expecting different results.”

Dat is precies wat ik had gedaan. Weliswaar fluisterde een ander stemmetje in mijn hoofd dat ik eigenlijk ook wel wist dat het helemaal geen zin heeft om puriteinen voor te houden dat ze niet zo puriteins moeten zijn, dus misschien verwachte ik dan geen ander resultaat en was ik dan toch niet gek. Al vraag ik me af wat de waarde van deze vaststelling is als deze wordt ingefluisterd door een stem in je hoofd.

Enfin, ik zou niet meta worden. Zoals het hoort als je jezelf betrapt hebt op iets doms, ben ik meteen om me heen gaan speuren naar lotgenoten. En wat blijkt, onze universiteit is een vrijplaats voor mensen als ik. Ik blijk niet de enige te zijn die keer op keer hetzelfde doet om dan toch een andere uitkomst te verwachten.

Niet alleen aan de universiteit vind ik lotgenoten. Kijk maar om je heen

We leggen bijvoorbeeld de laatste hand aan het nieuwe programma voor aankomend academisch jaar. En warempel, we gaan meer colleges dan in voorgaande jaren geven, maar weer in de hoop dat de werkdruk nu wel behapbaar blijft.

Als werkgever blijft de universiteit tijdelijke contracten zonder onderzoekstijd aan docenten geven in de verwachting dat de structurele onderfinanciering van het WO nu opeens geen probleem meer zal blijken te zijn en ook de onderwijskwaliteit op magische wijze zal verbeteren.

Datzelfde moet volgens OCW (met steun hier ten lokale) hybride onderwijs ook voor elkaar gaan boksen, terwijl onze eigen experts al een jaar lang zeggen dat hybride onderwijs ook investeringen en vaardigheidstraining behoeft en geen panacee voor alle budget- en onderwijsmalaise is.

Er zijn voorbeelden te over: online college geven in de hoop dat de stof deze keer even goed blijft hangen als bij een echt college. Een gast voor een gastcollege uitnodigen in de hoop dat er deze keer wel geld voor een vergoeding is. Maanden aan een subsidieaanvraag besteden omdat je deze keer wél in de prijzen zult vallen. Aan een nieuwe publicatie beginnen ook al liggen er nog wegens teveel werk gesneefde oude projecten die ook af moeten, want dit artikel komt wel snel af.

Niet alleen aan de universiteit vind ik lotgenoten. Kijk maar om je heen.

Een nieuwe bestuurscultuur? Dat doen we door de vleesgeworden bestuurscultuur van de afgelopen decennia deze te laten vernieuwen, zoals ze al sinds de jaren tachtig doen met steeds dezelfde moraal verpletterende uitkomst. Een pandemie bevechten we door niet de methodiek van landen die het wel succesvol doen over te nemen, maar wel hun resultaten te verwachten.

Als ik gek ben ben ik dat in ieder geval niet alleen.


Remco Breuker is hoogleraar Koreastudies