Donderdagavond 17 september, 18.30 uur. Eerstejaars van Augustinus maken zich op voor een door de studentenvereniging georganiseerde activiteit: de nieuwe leden moeten elkaar beter leren kennen, om uiteindelijk met de mensen die ze leuk vinden een jaarclub te vormen.

Het spel dat op het programma staat is Crazy 93, een toespeling op Crazy 88, omdat Augustinus in 1893 is opgericht. Het is een soort puzzeltocht door de stad waarbij 93 opdrachten moet worden uitgevoerd. Het team dat die taken het best uitvoert, valt in de prijzen.

Om 18.45 worden alle studenten in WhatsApp-groepen gezet met ongeveer acht eerstejaars en twee oudere mentoren. ‘Daar stond waar we moesten zijn’, vertelt eerstejaars Bram. ‘Mijn groepje moest om 19.15 uur verzamelen in het Van der Werfpark, met nog zo’n drie andere groepjes. Anderen gingen bijvoorbeeld naar het Huigpark of het Plantsoen.’

Een paar sixpacks

Eerstejaars Floor wordt verwacht op de Beestenmarkt, waar zich ook al meerdere groepjes hebben verzameld. Die bestaan uitsluitend uit mannen of vrouwen: dat bevordert het vormen van een cordial, omdat de jaarclubs op Augustinus gescheiden zijn.

‘De mentoren zeiden dat we eerst naar het Plantsoen gingen om met elkaar kennis te maken, en dat we daarna wel zouden kijken of we ook de opdrachten wilden doen. “Het gaat er vooral om dat jullie elkaar leren kennen en een leuke avond hebben”, was de boodschap.’

Bram: ‘Vanaf de startlocatie zouden we door de stad gaan lopen om de opdrachten uit te voeren. We hoefden niets mee te nemen.’ Toch heeft een aantal eerstejaars alcohol meegebracht naar het Van der Werfpark. ‘Een paar sixpacks, we stonden er niet met meerdere kratten’, zegt Bram. ‘Eigenlijk mag er niet worden gedronken op verenigingsactiviteiten, maar het gebeurde wel.’

Het groepje van Floor haalt samen met de mentoren drank in de Hoogvliet. ‘Een kratje bier, twee flessen wijn en bekertjes.’ Daarna vertrekken ze naar het Plantsoen, waar ook al veel andere eerstejaars zitten. ‘Iedereen zat netjes op een kleedje met zijn of haar eigen groepje op de grond. Er waren alleen wel heel veel groepjes, en daarbinnen werd ook niet altijd anderhalve meter afstand gehouden.’

El Cid-gevoel

De sfeer is goed, de studenten zijn blij om elkaar weer te zien na een lange tijd zonder contactmomenten. Bram: ‘Er gebeurt weer eens wat, dachten we. Sinds de KMT waren we, op een sportdag na, afgesloten van elkaar. Daar zat een maand tussen. Voor de sjaarzen is er verder geen gelegenheid geweest om elkaar beter te leren kennen.’

Om 19.30 uur staat het groepje van Bram nog steeds in het Van der Werfpark. Niemand maakt aanstalten te vertrekken. De lijst met 93 opdrachten blijft ongeopend. ‘Al heel snel werd duidelijk dat we die niet gingen doen. We hadden er geen zin in, we wilden gewoon met elkaar praten. De mentoren vonden dat ook prima. Het was heel gezellig, een soort El Cid-idee, om met je groepje de hele avond te kletsen. Het zijn toch weer tien compleet nieuwe mensen. Daar werden een paar biertjes bij opengetrokken. De mentoren dronken mee.’

In het Plantsoen verloopt de avond op dezelfde manier. ‘Ik heb die opdrachten niet eens gelezen’, zegt Floor. ‘Als je om je heen keek, zag je dat niemand ermee bezig was. De mentoren zeiden ook: “De CVP (cordialvormingsperiode, red.) is extra lastig voor jullie, dus zorg dat je met anderen gaat praten en mensen vindt om een cordial mee te vormen. Het gaat erom dat je elkaar leert kennen, of dat nou met die opdrachten is of hier in het park.” Ze spoorden ons aan om contacten te leggen. Dat was goedbedoeld, maar je voelt wel de druk om veel mensen te ontmoeten, uit angst om alleen achter te blijven.’

Na de eerste kennismaking wordt het onrustiger. ‘Mensen gingen met andere groepjes kletsen’, vertelt Floor. ‘Zo ontstonden er grotere groepen. De mentoren van mijn groepje zaten in het cordial met mentoren van een ander groepje, dus wij werden ook samengevoegd. Toen waren we niet meer met acht maar met zestien mensen. Het was nog geen beestenboel, maar ook niet coronaproof.’

Één grote groep

Rond 21 uur gaan er stemmen op om naar het Van der Werfpark te vertrekken. ‘Mensen pakten hun spullen en lieten rommel achter.’ Ze weet niet of de mentoren daarvan op de hoogte waren. ‘Die ben ik al eerder uit het oog verloren. Er was te veel vrijheid, iedereen mocht zelf weten wat ie deed.’ Met een jaargenoot ruimt Floor lege flesjes en dopjes van de grond, waarna ze het park verlaat. Ze besluit de grote groep naar het Van der Werfpark niet te volgen.

Intussen stroomt het Van der Werfpark steeds voller. Op het drukste moment zijn er ongeveer honderd eerstejaars in het park. Groepjes trekken steeds meer naar elkaar toe, mannen en vrouwen mengen met elkaar, tot er uiteindelijk één grote groep ontstaat op het grasveld aan de kant van de Doezastraat.

‘Er werd geen afstand meer gehouden en hier en daar werden handen geschud’, zegt Bram. ‘Mensen waren niet katslam, maar er werd wel een pilsje gedronken. Ik denk dat we ons er op het moment zelf niet van bewust waren dat we iets verkeerd deden.’

Tussen de menigte bevindt zich ook een journalist van lokale nieuwssite Sleutelstad, die is getipt over de drukte in het park. Hij schrijft dat er ‘kratten bier en dozen wijn’ aanwezig zijn, en dat ‘aan de randen van het park wat jongens hun blaas legen’.

Bezaaid met blikjes

Dan klinkt opeens het jaarlied, gevolgd door de jaaryell (zie deze video). ‘Dat sloeg echt nergens op’, zegt Bram. ‘Tijdens de KMT hebben we de hele tijd met spatschermen op liederen gezongen, tijdens de Inauguratie mochten we niet eens zingen. Waarom ga je dan wel in een park zingen?’ Hij staat op dat moment aan de buitenkant van de grote groep. ‘De mentoren grepen niet in.’

Een omwonende kan de overlast niet langer aanzien en belt de politie. Volgens Sleutelstad komen politieagenten rond kwart voor tien ‘van alle kanten’ het park binnen, samen met een stel handhavers. Bij de ontruiming maken enkele eerstejaars zich ‘half rennend’ uit de voeten. Rond tien uur is iedereen vertrokken. Het park ligt bezaaid met blikjes bier en dozen wijn. Een buurtbewoner filmt de achtergelaten troep en twittert: ‘Diep triest.’

‘Het moest om tien uur afgelopen zijn, net als tijdens de KMT’, vertelt Bram. ‘Uiteindelijk was dat ook zo, maar wel op een andere manier dan de bedoeling was.’ Bij thuiskomst vertelt hij meteen aan zijn huisgenoten wat er is gebeurd. ‘Zij waren boos en vonden het heel onverantwoordelijk. Ik heb de GGD gebeld, die op basis van mijn verhaal adviseerde dat ik niet in quarantaine hoefde. Ik had me wel bij de grote groep aangesloten, maar stond aan de rand. Ik had niet meegezongen of handen geschud. Als ik dat wel had gedaan, had ik waarschijnlijk wel in quarantaine gemoeten.’

Nog dezelfde avond verschijnt het artikel op Sleutelstad. Bram: ‘Toen we dat lazen, wisten we dat het groot ging worden.’ Het ‘studentenfeest in het park’ wordt landelijk nieuws, rector Carel Stolker noemt de eerstejaars ‘ongelooflijke ezels’. Het bestuur van Augustinus zegt de actie ‘dom en onverantwoord’ te vinden en sluit per direct de verenigingsdeuren voor twee weken. In zijn persconferentie over het coronavirus zegt premier Rutte: ‘Dat was echt volstrekt onverantwoord.’

Onverantwoord

Bram: ‘Het is inderdaad onverantwoord gedrag.’ Zijn ouders bellen op met de mededeling dat hij voorlopig even niet langs hoeft te komen in verband met besmettingsgevaar. ‘Pas achteraf zie je hoe onverantwoord het was’, zegt Floor. ‘Je denkt eerst aan jezelf, en pas later aan de consequenties. Zeker dat zingen laat zien hoe roekeloos het was. Ik was daar zelf niet bij, maar schaam me als onderdeel van mijn jaar voor ons gedrag.’

Bram: ‘Het is op meerdere vlakken misgegaan. Er had geen alcohol moeten zijn, ouderejaars hadden ons moeten wijzen op het houden van afstand. Maar ja, we zijn allemaal achttien en semi-volwassen, dus wij hadden dat ook gewoon uit onszelf moeten doen.’

Geen goed plan

Floor: ‘De mentoren hadden moeten zeggen: “Dit is het groepje voor vanavond, hier blijft het bij en we gaan ons aan de activiteit houden.” Het ging mis toen eerstejaars besloten andere groepjes op te zoeken.’ Bram: ‘Als je reëel bent, was er geen goed plan. Je stuurt vierhonderd eerstejaars de stad in, dat is vragen om problemen: natuurlijk gaan die zuipen en elkaar ontmoeten.’

Volgens Floor is het ‘absoluut niet de bedoeling geweest’ dat het zo’n massale borrel werd. ‘We kregen te veel vrijheid. Als eerstejaars ben je onzeker, dus dan volg je de groep. Uiteindelijk wil iedereen een leuk cordial vinden, daar draait het om. Als je dan wordt verteld dat je er dit jaar extra veel moeite in moet steken omdat het door corona veel lastiger is, en er is een groep die naar Van der Werf gaat, dan volgen de meesten wel.’

Hoewel de eerstejaars vinden dat ze verkeerd hebben gehandeld, hielp het niet mee dat álle mensen zich steeds slechter aan de regels houden. Floor: ‘Als je in de stad loopt zie je dat niet iedereen afstand bewaart. Dat betekent niet dat je dan bewust besluit jezelf ook niet meer aan de regels te houden, maar het verlaagt de drempel wel.’

‘Iedereen die nu kritiek heeft, mag zichzelf afvragen of hij zo goed de afstand bewaart tot zijn naasten, zijn boodschappenmandje telkens ontsmet en mondkapje schoonmaakt’, zegt Bram. ‘Een paar weken geleden stond het Van der Werfpark ook vol met studenten die geen afstand hielden en liederen zongen.’ Hij weet niet of dat leden van verenigingen waren. ‘Maar toen ontstond er geen heisa omdat er geen journalist bij was.’

‘Enorme fuck you’

Maar, vinden ze allebei, dat is geen excuus. ‘Wij hebben de regels buiten Augustinus overtreden’, zegt Bram. ‘Ik schaam me ervoor dat ik mijn eigen belang van mensen leren kennen boven dat van tweeduizend leden heb gesteld. Dat is ook wat mijn jaargenoten vinden. Niemand denkt: “Goh, die borrel in Van der Werf was leuk joh!” We praten er zo min mogelijk over. Het is een moeilijk onderwerp.’

Ook Floor voelt zich schuldig. ‘Augustinus maakt een activiteit mogelijk in een bijna onmogelijke situatie, en vervolgens houden wij ons niet aan de regels.’

Extra wrang vindt ze het dat Augustinus tijdens de KMT alles in het werk heeft gesteld de maatregelen in acht te nemen. ‘De KMT was perfect coronaproof. Drie dagen lang ben ik nul keer binnen anderhalve meter van iemand anders geweest. Daar heeft niks kunnen gebeuren. Zij doen zo hun best voor ons, terwijl wij hen nu teleurstellen.’

Bram: ‘We kregen toen spatschermen op die we zelfs tijdens het eten niet af mochten doen. Het was zo’n gecontroleerde omgeving. Deze gebeurtenis is een enorme fuck you naar Augustinus.’

De namen Bram en Floor zijn gefingeerd, hun echte namen zijn bij de redactie bekend.