Er komen financieel moeilijkere jaren aan voor de universiteit. Dat blijkt uit de begroting 2021-2024 die onlangs in de universiteitsraad werd besproken.

In 2021 komt de universiteit uit op een resultaat van min 7,1 miljoen euro. Daar is de verkoop van grond ter waarde van 3,9 miljoen bij inbegrepen, anders gaat de universiteit zelfs 11 miljoen in de min. De verlichting van werkdruk en de zogeheten vernieuwingsmiddelen (geld voor het stimuleren van innovatief onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering) zijn belangrijke kostenposten die dit tekort veroorzaken, schrijft het college van bestuur.

In de gehele periode 2021-2024 komt er fors minder geld binnen dan er eigenlijk verdeeld zou moeten worden over de faculteiten en diensten. Dat is het gevolg van de uitgevoerde advies van Commissie Van Rijn waardoor een deel van de bekostiging van de alfa’s en gamma’s naar de bèta’s verschuift. Deze maatregel valt voor Leiden negatief uit. Verder is er een afname van de variabele studentbekostiging en een toename van de huisvestingslasten, aldus de begroting.

Zorgen

Er moet dus een andere verdeling van geld komen, of een besparing. Het is dan ook mogelijk dat er in 2022 al een zogeheten taakstelling ligt van 1,6 miljoen. Dat bedrag loopt op tot 9,2 miljoen in 2023, en in 2024 tot bijna twaalf miljoen. Een taakstelling betekent niet meteen dat er direct gesnoeid of bezuinigd wordt op specifieke zaken, maar dat kan wel.

Het college van bestuur verdeelt het geld via het universitaire toewijzingssysteem Allocatie Eerste Geldstroom (AEG). Daarbij past het college al een zogeheten budgetfactor toe omdat er niet genoeg geld binnenkomt van het ministerie van Onderwijs om de groei van het aantal studenten bij te benen. Faculteiten krijgen drie procent minder budget dan waarop ze op basis van hun onderwijsprestaties recht hebben. Wellicht gaat het college dat percentage opschroeven.

In de universiteitsraad zijn er zorgen. ‘Dit kan wel eens fors worden’, zei Bas Knapp (studentenpartij LSP), de voorzitter van de raadscommissie financiën & huisvesting vorige week tijdens de vergadering. De raad schrijft dat ‘de spanning tussen wensen en ambities enerzijds en de beschikbare middelen anderzijds de komende jaren groter wordt en dat deze ontwikkeling noopt tot het maken van scherpe keuzes’.

Onzekerheidscocktail

In de begroting is weinig ‘aandacht voor hoe we dingen nu slimmer kunnen aanpakken om zo de taakstelling te reduceren', aldus Knapp. ‘We moeten er bij het college op aandringen dat we in gesprek gaan over welke keuzes we kunnen maken.’

Er zit planningspessimisme in de begroting, legde Knapp uit. ‘Het kan beter uitvallen dan verwacht.’

Maar de toon van het document is best somber. ‘Nieuwe verkiezingen, mogelijke druk op de overheidsfinanciën door de coronacrisis, extra eisen en mogelijke herzieningen van de financiering zijn ingrediënten voor een onzekerheidscocktail voor de universiteit’, staat er in het stuk. ‘Het is een uitdaging om de effecten van corona op te vangen, te voldoen aan de eisen en wensen en tegelijk te proberen de werkdruk te verminderen met in het achterhoofd dat er mogelijk financiële tegenvallers boven het hoofd hangen.’

Bij de volgende Kadernota, het document met de financiële plannen van de universiteit voor de komende jaren, zal ‘de taakstelling voor 2022 worden ingevuld en zal, mocht de situatie onveranderd zijn, beleid worden voorbereid voor de jaren daarna’. De raad wil dus al voor het verschijnen van de deze nota meepraten over welke vorm deze taakstelling krijgt.

Verder vraagt de raad het college meer uitleg te geven over de gevolgen van corona voor onderzoek. Er wordt geld uitgetrokken om promovendi en postdocs die in de problemen zijn gekomen te compenseren. Dan gaat het om schrijnende gevallen.

‘Hoe groot is probleem nu?’, vroeg Knapp. ‘Biedt het geld dat er nu is voldoende compensatie? Dat moet op een goede en duidelijke manier in kaart worden gebracht. Mocht dat nodig zijn gaan we me het college in gesprek over of er nog iets extra’s gedaan kan worden voor onderzoekers.’

Klimaatcrisis

Meer duidelijk moet er ook komen over wat er op het gebied van corona allemaal gedaan wordt door de faculteiten en afdelingen. Knapp: ‘Er zijn ongetwijfeld enorm veel extra uitgaven gedaan. We willen dat het college dat beter inzichtelijk maakt.’

Maar corona is niet de enige crisis, schrijft het college. Zo is de dreigende klimaatcrisis relevant als het gaat om het belang van duurzaamheid. Dat raakt met name de huisvesting van de universiteit. ‘Overschakelen op duurzamere vormen van energie en de vernieuwing van oude gebouwen kunnen leiden tot druk op de financiering en kan er toe leiden dat er andere keuzen moeten worden gemaakt in de bestaande huisvestingsplannen.’

De raad spreekt maandag 7 december met het college over de begroting.