Cultuur
De koning van de oneliners
Casablanca, misschien wel de beroemdste film aller tijden, is donderdag te zien op het toneel van de Leidse Schouwburg.
Vincent Bongers
donderdag 14 maart 2019
Foto Raymond van Olphen

‘Van alle cafés, in alle steden in de hele wereld, kom je juist die van mij binnen banjeren’, zegt acteur Stefan Rokebrand. ‘Natuurlijk zit die quote in de voorstelling. Net als: “Here’s looking at you, kid.’”

Casablanca uit 1942 is een van de meest geciteerde films, maar ook een thriller met een van de bekendste en pijnlijkste liefdesgeschiedenissen ooit. De Hollywoodklassieker is bewerkt tot een toneelstuk, dat op 21 maart in de Leidse Schouwburg wordt opgevoerd.

‘Ik speel de Amerikaan Rick Blaine die tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Casablanca, Marokko, is gevlucht’, vertelt Rokebrand. ‘Zijn hart is gebroken, want hij heeft tevergeefs op een station zitten wachten op Ilsa Lund, de liefde van zijn leven.

‘Gedesillusioneerd is hij vervolgens een gin joint begonnen waar ook in valse papieren wordt gehandeld. Uiteraard stapt juist de vrouw die hem in de steek liet, zijn bar binnen. Ze is echter niet alleen. Haar echtgenoot zit in het verzet, en is op de vlucht voor de Duitsers. Kiest Rick voor zichzelf, of weet hij over zijn kapotgetrapte hart heen te stappen en helpt hij hen?’

Rokebrand kende Casablanca ‘uiteraard van naam’, zegt hij. ‘Het is natuurlijk een klassieker, maar ik had hem eerlijk gezegd nog nooit gezien. Ik ben de film gaan kijken toen ik werd gevraagd om auditie te doen voor het stuk. Je denkt tijdens het kijken wel even: “Pffft, wel een beetje traag allemaal.” Dat is ook logisch, want het is geschoten in de jaren veertig. Dat tempo zijn we niet meer zo gewend.

‘Mijn verwachting was dat het vooral een romantische film was, er komen echter veel meer onderwerpen aan bod. Natuurlijk is de liefde belangrijk, maar het gaat ook over oorlog, verzet en vluchtelingen. Dat maakt de thematiek van film nu nog relevant, en de voorstelling dus ook. Zo zie je maar dat vluchtelingenstromen kunnen veranderen. Nu wordt er gesproken over vluchtelingen die van Afrika naar Europa trekken. Er zijn tijden geweest dat dat precies andersom was. Dat is een interessant perspectief.’

Rick is een verbitterde man die alles afdoet met korte antwoorden, zegt Rokebrand over zijn personage.

‘Hij is de koning van de oneliners. Als Ilsa zegt dat ze zich schuldig voelt over wat er is gebeurd, geeft hij als antwoord: “In oorlogstijd zijn we allemaal schuldig.”’ Hij doet zijn best om niet over zijn gevoelens te spreken.’

Hollywood-icoon Humphrey Bogart vertolkte de rol van Rick in de film. Dat gaf geen extra druk, aldus Rokebrand. ‘Ik speel niet Bogart, maar een personage. Ik doe dus ook niet alsof ik Bogart ben. Het is net als bij James Bond, een fictief figuur dat door verschillende acteurs op een heel eigen manier is ingevuld. Ik heb ook in een voorstelling Herman Brood gespeeld. Dat was veel spannender, want dat was wél een echt persoon die iedereen kent en waar iedereen een mening over heeft.’

Hij is het overigens wel gewend om illustere figuren te spelen, of ze nou fictief of echt zijn. Zo speelde hij Erik Hazelhoff Roelfzema in de musical Soldaat van Oranje op vliegveld Valkenburg.

‘Daar ben ik heel trots op. Het was wel heel zwaar. Ik had maar een paar weken de tijd om te repeteren. Het is wel een voorstelling die drieënhalf uur duurt, en het hoofdpersonage staat natuurlijk heel vaak op het toneel. Dat het toch is gelukt, gaf mij enorm veel voldoening, en het is zo gaaf dat de musical nog steeds zo’n groot succes is.’

Casablanca, Door Matzer en Bos.
Leidse Schouwburg.
21 maart, € 12,85 - 35,50