Door Vincent Bongers Een dampende kop koffie staat voor gezelligheid en saamhorigheid. Een verbindend element in elk gezin. Er bestaat een reclamespotje waarin een liefhebbende moeder de stekker uit de modem trekt en zo haar gamende en appende kinderen naar de koffietafel lokt om vervolgen samen te genieten van een espresso. De heilige koffieboon wint het van Fortnite en Snapchat.

Maar de invloed van koffie reikt nog veel verder. De complete natie draait erop. Als de koffie wegvalt, dan brokkelt het fundament onder Nederland af. Zelfs de smerigste drab die uit een automaat in een aftands bedrijfspand druppelt, smeedt een band tussen mensen. Wie is er niet opgegroeid met gezeik over een slechte bak?

Voor studenten die een nacht willen doorhalen om toch nog dat tentamen te halen is een pot koffie van levensbelang. Tijdens het eerste college-uur in de ochtend is het aftellen naar de pauze: eindelijk het eerste bekertje van de dag. Maar al die praat over gezelligheid en verbinding camoufleert de duistere kanten van koffie.

Zonder het regelmatig toedienen van shots cafeïne is het universitaire leven haast niet te doen. Verslaving ligt op de loer, en dan zijn er nog de bijwerkingen. Trillende handen, een verhoogde hartslag, gerommel in de darmen en slapeloosheid. In de universiteitsgebouwen lopen overal strak staande koffiezombies rond. Hun hunkering naar het stimulerende middel is volledig geaccepteerd. Het is legale doping.

Het schrappen van de basisbeurs bracht nauwelijks protesterende studenten op de been. Stel echter dat de koffieautomaten in de universiteit droog komen te staan, dan zou het niet lang duren voordat de stoelen door de lucht vliegen en er gevochten wordt over de laatste druppels van het zwarte goud.

Kortom: niemand die het dan ook in zijn hoofd zou halen om dit toch wel angstaanjagende goedje te verbieden. Die moed heeft de universiteit wel ineens als die dagelijkse opkikker in de vorm van pillen wordt verkocht. Want wie uit de hagelnieuwe automaat in het Lipsius een zakje Braincaps wil trekken, kan dat vergeten. Het apparaat spuwt ze niet langer meer uit, want deze blauwwitte capsules met onder andere cafeïne en wat andere onschuldige stofjes zijn door de universiteitsbestuurders in de ban gedaan.

Kennelijk slaat de angst en hysterie meteen toe als iets de vorm van een pil heeft, en er op de verpakking staat dat het middel de ‘mentale prestaties’ verhoogt. De associatie met drugs en doping is kennelijk zo sterk, dat er onmiddellijk maatregelen worden genomen. In de automaat zitten ook vitaminepillen en pijnstillers. Middelen die ook beloftes doen, en waarvan de werking tenminste deels op suggestie berust. Blijkbaar staan alleen de Braincaps op de zwarte lijst. Onterecht, want die kop zwarte koffie zou daar dan ook op moeten staan. En de universiteit durft dat natuurlijk niet aan.