Een halfuur eerder stonden diezelfde studenten nog blauwbekkend te luisteren naar opzwepende speeches van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) en FNV Jongeren.
‘De speeches zijn iedere keer hetzelfde’, mompelt Frank Lemmers (22, bestuurskunde). Samen met onder anderen Lilit Zeltsburg (23, Midden-Oostenstudies) en Stephanie van Beukering (24, psychologie) maakt hij deel uit van de Leidse minderheid die bij de demonstratie aanwezig is. ‘Mijn vader is buschauffeur, en mijn moeder verdient haar geld in de zorg. Ze krijgt alleen tijdelijke contracten. Bij m’n ouders thuis is er weinig te makken. Als ik meega op studiereis moet ik heel zuinig aan doen. Anderen hoeven helemaal niet te lenen door de bijdrage van hun ouders. Ik gun het ze van harte hoor, maar het is toch wel krom’, aldus Lemmers.
Zeltsburg: ‘Ik kan slecht tegen onrechtvaardigheid, dat heb ik al van huis uit meegekregen. Studenten worden al jaren kaalgeplukt. Ik ben ook lid van de Jonge Socialisten, van de PvdA.’
Onder begeleiding van een brassband, blikkerige megafoonleuzen en een handvol politiepaarden lopen de demonstranten van de Lange Voorhout naar het Binnenhof, met op de rug het bedrag van hun studieschuld. Vijftienduizend. Twintigduizend. Dertigduizend. Een enkeling draagt meer dan vijftigduizend.
Van Beukering, met in één hand een spandoek: ‘Ik ben een tijd mantelzorger geweest omdat mijn vader kanker kreeg. Hij heeft een eigen bedrijfje, en hij had hulp nodig om het draaiende te houden. Daardoor liep ik studievertraging op, en is mijn schuld dus ook groter geworden. Nu ben ik begonnen met studeren voor 2015, dus ik val nog onder het oude systeem. En ik heb het al moeilijk. Dat betekent dat de generaties studenten die na mij komen het nog moeilijker hebben.’
Een kleine rondgang onder demonstranten doet blijken dat de Leidse student – in tegenstelling tot de Amsterdamse - niet oververtegenwoordigd is. Zeltsburg: ‘Leiden is niet echt een activistische stad. Daarvoor kun je beter in Amsterdam zijn.’
‘De opkomst kan altijd beter’, aldus LSVb- vicevoorzitter John van Harten. ‘Misschien moeten we de volgende keer ook busvervoer vanuit Leiden regelen. Over het algemeen ben ik wel tevreden. Als de politiek de boodschap die we uitdragen maar meekrijgt. Door de renteheffing zit je nog langer vast aan een schuld. De drempel om te studeren wordt door deze maatregel te hoog.’ Van Beukering baalt van de situatie: ‘Mijn studieschuld geeft me echt een rotgevoel.’
Een veel gehoord argument voor het stelsel is dat er een lange terugbetaaltermijn is. Maar Lemmers ziet daar, zoals alle studenten, niets in. ‘Ja, ik weet dat je lang mag doen over het terugbetalen. Maar het blijft wel een schuld.’