Universitair docent film- en literatuurwetenschap Eliza Steinbock. U doet mee aan de paneldiscussie. Heeft de universiteit al beleid ontwikkeld op het gebied van genderneutraal taalgebruik? 

‘Nee, maar er gebeurt al wel het nodige om de universiteit inclusiever te maken. In een aantal gebouwen zijn genderneutrale toiletten. Het toont wel aan dat bestuurders zich ervan bewust zijn dat het een punt van aandacht is. 

‘Er zijn al veel transgender en non-binaire studenten en medewerkers van wie de identiteit tot voor kort eigenlijk niet erkend werd. Dat is wel aan het veranderen. De universiteit heeft een brochure Respect gepubliceerd waarin bijvoorbeeld staat hoe je iedereen in de collegezaal met respect behandelt. En hoe je kunt voorkomen dat je mensen aanspreekt op gender.’

Hoe doe je dat bijvoorbeeld?

‘Door geen veronderstellingen te maken over de gender van een persoon. Of door niet de nadruk te leggen op iemands gender. Dat je ervan uitgaat dat iemand vrouw is en daar dan ook de nadruk op legt. Het is sowieso een goed idee om dat niet te doen. Als er een donkere student in de klas zit, zeg je ook niet: “Hé, jij bent zwart?” 

‘Ik doceer ook de minor Gender and Sexuality. Om de namen van mijn studenten te leren, vraag ik hen om hun naam op hun naambordje te schrijven. Op de achterkant schrijven ze dan de persoonlijke voornaamwoorden op waarvan ze graag willen dat er naar hen verwezen wordt. Dan weet ik meteen of het “hij”, “zij” of juist “hen” moet zijn.’

U identificeert zich als een non-binair transpersoon. Ziet u dat terug in mails en brieven van de universiteit?

‘Nee. De universiteit is nog niet in staat om daarmee om te gaan. In alle correspondentie wordt naar mij verwezen met vrouwelijke voornaamwoorden. Mijn studenten vertel ik dat ik Dr. Steinbock of Eliza wil worden genoemd. En zij doen dat ook. 

‘Voor secretariaten en collega’s is het nog wat lastiger. Mensen hoeven zich daar echt niet schuldig om te voelen. Ze zijn niet opgeleid om hier rekening mee te houden. Het moet nog geformaliseerd worden tot beleid.’

Wat zijn de mogelijkheden?

‘Het is heel belangrijk om mensen niet te dwingen om voor man of vrouw te kiezen. Je kunt er bijvoorbeeld in brieven alleen naam en titel te gebruiken: bijvoorbeeld Dr. …. Dat lost al een hoop problemen op. 

‘In het Engels is het al vrij gebruikelijk geworden om naast Mr. Ms., een derde mogelijkheid toe te voegen Mx. Dat kan in het Nederlands ook. 

‘Kleine dingen kunnen al een groot verschil maken. Het moet bijvoorbeeld toch mogelijk zijn voor studenten om niet met hun geboortenaam op een presentatielijst te staan, maar met de naam die zij verkiezen.’

Verwacht u dat de universiteit aanpassingen gaat doorvoeren?

‘Jawel. De cultuur, de maatschappij en de universiteit veranderen. De NS heeft er ook voor gekozen om niet langer “dames en heren” te gebruiken maar “beste reizigers.” Ik ben wetenschapper en een medewerker van de Universiteit Leiden. Het slaat dan nergens op om te verwijzen naar gender. Als de universiteit dat ook niet meer doet, neemt dat een boel stress weg bij een flink aantal personen. Je verwijdert daarmee ook impliciete seksistische vooroordelen: de man is professor; de vrouw is secretaresse etc. Genderneutraal is beter voor iedereen. In de Wijnhaven is nu geen speciaal toilet voor transgenders, zoals weleens wordt gedacht. Het is een wc voor alle gebruikers.’ VB

Hij, zij of hen: hoe moet de universiteit jou aanspreken?

28 juni, 15:30, KOG, zaal A008, zie hier