Wetenschap
Paddenstoelen profiteren
donderdag 18 januari 2018

In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw werd steeds duidelijker dat de uitstoot van stikstof- en zwavelverbindingen door uitlaatgassen, landbouw en fabrieksrook schadelijke effecten had op de natuur. De bodems werden zuurder en voedselrijker. Dat was niet alleen kwalijk voor sommige plantensoorten, maar ook voor paddenstoelen die op plantenwortels leven: een boom in een voedselrijke grond maakt bijvoorbeeld minder wortels aan. Er kwam wetgeving om de zure regen en overbemesting tegen te gaan, en volgens een recente publicatie in het Journal of Applied Ecology waar Naturalis-onderzoeker Machiel Noordeloos aan meeschreef heeft dat de paddenstoelenstand geholpen.

Nederland heeft een relatief grote en enthousiaste club amateur-paddokijkers: de Nederlandse Mycologische Vereniging. Die trekken de natuur in, en stellen lijstjes op met de paddenstoelen die ze aantreffen. Echt perfecte data levert dat niet op: zulke vrijwilligers trekken natuurlijk het liefst naar plekken waar ze verwachten lekker veel verschillende soorten te zien. Met behulp van wat databewerkingen en statistiek valt daar echter voor te corrigeren.

De bewerkte data laten een duidelijke golfbeweging zien: vóór 1985 namen 43 van de 75 bestudeerde soorten af, maar 27 daarvan - waaronder de rodekoolzwam hierboven - herstelden weer sinds de jaren negentig. Het effect is het sterkste voor soorten waarvan biologen weten dat ze slecht tegen stikstofrijke grond kunnen. Er komt nog steeds meer stikstof op de Nederlandse grond dan ecologen eigenlijk zouden willen, maar volgens de onderzoekers is er toch al een duidelijk effect van het beleid zichtbaar.