Door Bart Braun Als 70.000 juffen en meesters stakend op het Malieveld staan, hebben de ouders van 70.000 maal 30 kinderen daar last van. Daar kom je als WO (42.618 voltijdbanen in totaal) nooit tegenop. Studenten hebben nu eenmaal geen oppas nodig. Overdag, althans.
Toch is er nu ook een #WOinActie, met een heuse petitie. De universiteitsmensen, onder leiding van de Amsterdamse prof Rens Bod, hoeven niet zo nodig meer salaris. Ze willen vooral meer hulp.
Universiteitspersoneel werkt zich de tandjes, maar de hoeveelheid geld per student daalt, en waar is al dat leenstelselgeld, dat van de studenten naar de universiteiten zou gaan, gebleven? De titel van de petitie luidt dan ook ‘Er moet meer geld naar wetenschappelijk onderwijs’.
Bod lijkt enigszins verward over waar dat geld precies vandaan moet komen. Zo zijn er nog nauwelijks ‘gelden die zijn vrijgekomen door de afschaffing van de studiefinanciering.’ Die beginnen namelijk pas vrij te komen als de generatie studieschuld, die begon in collegejaar 2015-2016, afstudeert en gaat terugbetalen.
Ook de dalende hoeveelheid geld per student valt de Nederlandse overheid nauwelijks te verwijten. Het aantal Nederlandse studenten blijft redelijk constant: de stijgende studentenaantallen ontstonden vooral doordat er steeds meer buitenlanders hier gaan studeren. De Nederlandse belastingbetaler heeft nu eenmaal niet zo’n zin om te lappen voor de opleiding van Chinezen. Daarom betaalt een Chinese student in Leiden ook tien tot vijftienduizend euro collegegeld, in plaats van tweeduizend.
Van het verschil tussen die bedragen, maal het aantal van 4300 alleen al Chinese studenten in Nederland, moet je toch een nakijkhulpje of twee aan kunnen stellen. Hoezo steeds minder geld per student? Is Bods petitie dan gericht tegen zijn eigen universiteit, die blijkbaar de yuans aan iets anders uitgeeft dan aan werkdrukverlaging? Het lijkt er niet op, en de Universiteit van Amsterdam ondersteunt nota bene zelf het initiatief.
Er zijn wel degelijk problemen in het wetenschappelijk onderwijs, en geld is niet eens het grootste probleem. De ratrace om buitenlandse studenten lukt misschien wel, maar maakt niemand gelukkiger. De werkdruk voor docenten is inderdaad zorgelijk hoog.
Te veel studies zijn uitgesmeerd over te veel universiteiten, in plaats van onderwijs en onderzoekstakken te clusteren in één of twee krachtiger locaties. De veel hogere waardering van onderzoek zorgt ervoor dat onderwijs als strafcorvee wordt gezien, in plaats van als de essentie van universitair werk.
Maar misschien, heel misschien, zijn dat wel problemen die wij als WO grotendeels zelf op moeten lossen. Ga in overleg met elkaar, durf kleine studies te fuseren en numeri fixi in te stellen. Schrijf gezamenlijk een puntig briefje richting de nieuwe minister als de wetgeving oplossingen onmogelijk maakt. Ga aan de slag. Al was het maar omdat we met een staking nauwelijks indruk kunnen maken.