Studentenleven
Frutti: Snel oplappen, of swappen
donderdag 4 mei 2017
Fiets kapot? Bel de Swapfoon, dan komt de Swapauto. ‘Vaak voor lekke banden of lege batterijen van fietslampjes.’ © Taco van der Eb

Door Marleen van Wesel ‘Ik was echt vreselijk met fietsen. Als student heb ik er negen versleten in drie jaar tijd’, vertelt Valérie Bense (22, student internationale betrekkingen en organisaties). Kapot, gejat of verkeerd geparkeerd en verwijderd door de gemeente.

Sinds kort is echter de Delftse studentenstartup Swapfiets in Leiden neergestreken, in een voormalig garagepand aan de 2e Binnenvestgracht. Voor een vast bedrag per maand, 12 euro voor studenten, heb je altijd een werkende fiets. Melle Minderhoud (24, technische bestuurskunde, TU Delft), die zelf eerst op de Delftse locatie werkte, stuurt het Leidse team van fietsenmakers en swappers aan.

Voor de oude garagedeur stopt net een witte auto met dakdragers. ‘Onze Swapauto’, verklaart Bense. Twee jongens van het swapteam komen even wat gereedschap halen. ‘Als je fiets kapot is, bel je de Swapfoon en dan komt de Swapauto naar je toe: thuis, op het werk of bij college. En als we je fiets niet binnen enkele minuten kunnen fiksen, swappen we ‘m direct voor een andere’, zegt Bense.

De service geldt niet buiten Leiden. ‘Althans, niet voor een belletje uit Friesland. Bij Asopos, in Leiderdorp, helpen we je natuurlijk ook.’

Zelf begon ze als klant. Inmiddels is ze verantwoordelijk voor de communicatie. Dat je goedkoper uit kunt zijn met een eigen fiets van Marktplaats, wuift ze weg. ‘Het klinkt misschien een tikkeltje zweverig, maar het draait niet alleen om de fiets. Ook om het feit dat je nooit meer beperkt wordt door problemen met die fiets. Je bent hem nooit een poosje kwijt bij de fietsenmaker, reparaties kosten niets extra en tweedehands weet je tenslotte niet of je bij een boefje koopt.’

Het slaat aan: er rijden al zo’n driehonderd Swapfietsen met kenmerkende blauwe voorbanden door Leiden, naast de fietsen met rode zadels van de vergelijkbare Leidse studentenstartup EasyFiets.

Delftse studenten hebben in andere steden de bijnaam ‘fietsenmakers’. ‘De TU is natuurlijk gericht op techniek, maar óók op nieuwe ondernemingen’, zegt Minderhoud. ‘De Delftse mentaliteit is je bij een probleem direct afvragen wat de vetste oplossing is. In Leiden gaan ze het probleem eerst eens uitgebreid definiëren’, zegt Bense, die een minor aan de TU volgde. ‘Maar het zijn inderdaad een stelletje fietsenmakers, in Delft. Laatst, bij een afscheidsborrel van een medewerker, hielden ze een wedstrijdje banden verwisselen.’

Na Leiden zijn er vestigingen geopend in Groningen, Utrecht en Nijmegen. ‘Deze week beginnen we in Rotterdam en Eindhoven, later deze maand in Amsterdam en Tilburg’, vertelt Minderhoud. De Leidse vestiging heeft als enige een winkel, met Chesterfieldbanken, kamerplanten en een rij fietsen. ‘Dat was hier toevallig mogelijk’, vertelt Minderhoud. ‘Veel mensen wandelen nieuwsgierig naar binnen en vertrekken vervolgens met een fiets.’

Achterin bevindt zich de werkplaats, met reservewielen aan de muur, stellages vol onderdelen en een werkblad met zowel de theevoorraad als enkele spuitbussen kettingolie. Er staat één fiets. ‘Die is niet eens kapot’, vertelt Minderhoud. ‘En hij hoort eigenlijk niet in Leiden. Het is een Delftse fiets, die opdook in het depot van de gemeente Leiden, tussen de verwijderde fietsen.’

De Swapauto moet in Leiden zo’n tien keer per week uitrukken. ‘Vaak voor lekke banden of lege batterijen van fietslampjes’, zegt Minderhoud. ‘Zoveel kan er niet kapot aan deze fietsen, maar áls je pech hebt met een slag in je wiel, doen we niet moeilijk.’ En over diefstal eigenlijk ook niet. ‘We doen dan samen aangifte bij de politie, dus wie daarover zou liegen, liegt niet alleen tegen ons.’

Bense: ‘Als je allebei de fietssloten gebruikt hebt, betaal je veertig euro eigen risico, en krijg je gewoon weer een nieuwe fiets. Als je slechts één slot gebruikt hebt ook, maar dan betaal je honderd euro.’ Dat gaat op basis van vertrouwen, maar: ‘In Delft wordt al gewerkt aan een techniek om dat te kunnen checken.’