Het Groot Dictee Der Nederlandse Taal gaat niet over de Nederlandse taal. Over geen enkele taal, trouwens. Taal, zover daar een definitie van is te geven, is een enorm complex communicatiesysteem - bestaande uit tekens (gesproken dan wel geschreven), die samen een geheel vormen en zo gedachten over kunnen brengen.
Spelling heeft hier niets mee te maken. Deze door een hoger orgaan opgelegde regels zouden niet kunnen bestaan zonder taal, terwijl taal wel zou kunnen bestaan zonder spelling.

Het Grote Kommer en Kwel Dictee is in 1990 in het leven geroepen door de NOS en de Volkskrant. Want als organisatie die regels opstelt voor een taal, wil je natuurlijk wél dat de sprekers van die taal, die regels ook naleven. En wat drijft de oermens nou meer dan een wedstrijd?

De Eerste Kamer als arena, de pen als wapen. Want inderdaad, oplettende lezer, dat hoger orgaan van een paar regels terug, is De Nederlandse Taalunie. Twee partijen met een beetje aanzien die het in de media kunnen brengen en je hebt het: geletterde gladiatoren als volksvermaak. Met een dwingend tintje: ‘Schrijft u thuis vooral ook mee! Op papier, of op de laptop. Maar zonder spellingcorrector hè? Die opgelegde regels moet u nog wel uit het hoofd kennen.’

Geheel volgens plan zullen er ook komende zaterdag weer heel wat Nederlanders en Vlamingen voor de televisie zitten. Of de laptop, want een televisie hebben is het nieuwe roken. Het schrijfgerei stevig vast in een zwetend handje, het papier op schoot. Aandachtig luisterend naar Arnon of Adriaan, gaan ze zich na de tweede zin dingen afvragen. Is dit potlood lang en scherp genoeg om tot het hart te geraken? En als dat niet het geval is, kunnen de ogen er dan mee worden uitgelepeld?

Nu, ik snap dat er mensen ‘s nachts wakker liggen van die grote boze trematekortkomingen en grammaticagebreken. Misschien kijk je wel een heel jaar lang uit naar die ene dag in december, gaat het bloed in je aderen sneller stromen bij het horen van het woord przewalskipaard en haal je enorm veel voldoening uit een tekst met minder dan twintig spelfouten.

Dat vind ik helemaal oké. Er is al zoveel ellende in de wereld, dat ik die mensen de vreugde niet wil onthouden. Ik ben de slechtste niet. Het Groot Dictee der Nederlandse Taal, gaat niet over taal. En daarom stel ik een naamsverandering voor: Het Groot Dictee der Nederlandse Spelling Dat Dus Niets Met Taal Te Maken Heeft.

Femke Blommaert is student
taalwetenschap