Schedelscheur

In Forensic Science International staat een verhaal over een jongetje van nog geen zes maanden dat op een dag bewusteloos en zonder te ademen in zijn wiegje lag. Reanimatie en ziekenhuisopname hielpen niet: twee dagen later was hij dood.

Als zulke jonge kinderen sterven, moet er van de Nederlandse wet altijd een onderzoek volgen om te kijken wat er precies aan de hand was. Als onderdeel van dat onderzoek werd een röntgenfoto gemaakt. In één van de twee wandbeenderen, de grote stukken bot die de zijkant van de schedel vormen, is duidelijk een streepje te zien. Een scheur, misschien? En hoe kwam die daar dan? Het Openbaar Ministerie werd erbij gehaald, en vanwege de verdenking van kindermishandeling en/of verwaarlozing mochten de ouders hun kindje niet begraven totdat er een groep experts naar had gekeken. Een van die experts was anatoom prof. dr. George Maat van het Leids Universitair Medisch Centrum. Die van het MH17-college, inderdaad.

De onderzoekers vonden geen sporen van genezing rondom de spleet, en ook geen sporen van een verwonding. Wat was er nou wel aan de hand? Normaal gesproken ontstaat een wandbeen als de baby nog in de buik van de moeder zit. De botvorming van dit been vindt plaats tijdens de achtste week van de zwangerschap, en verspreidt zich vanuit een zogeheten ossificatiekern; een punt waar de botvorming begint. De omliggende kraakbeencellen worden daaromheen steeds beniger.

Heel soms, ergens tussen de 1 op de 4000 tot 8000 baby’s, ontstaat er niet één ossificatiekern, maar twee. Die smelten dan later samen, maar niet altijd even netjes: er blijft een spleetje achter, een zogeheten

os parietale bipartitum. Meestal zitten ze links en rechts, en meestal zijn ze wat zigzaggeriger, maar die spleet van dit jongetje was er ook een. Daar kun je gewoon oud mee worden.

Over de precieze doodsoorzaak zeggen de onderzoekers weinig in het artikel: zuurstoftekort in de hersenen, mogelijk door de epilepsie - waarvan bekend was dat hij het had. In elk geval niet omdat iemand hem op het hoofd had geslagen, of laten vallen.

Kortom: een emotionele aanslag op de ouders, en een kostbaar forensisch onderzoek. Niet alleen naar de röntgenfoto’s kijken, maar naar het hele kind, adviseren Maat en co dan ook. En iedereen die beroepsmatig naar sporen van kindermishandeling moet zoeken, zou van gefuseerde ossa parietalia moeten weten.

Koraalmedicijn

In Azië komt de koraalsoort Subergorgia suberosa voor, een zogeheten gorgoon. Dat koraal maakt allerlei verschillende steroïden aan. Dat woord is een verzamelnaam voor allerlei soorten vetten waar vier chemische ringverbindingen in zitten, en slaat niet alleen op spul voor bodybuilders. Dat koraal maakt de stoffen wellicht om vraat tegen te gaan, of om ziekmakers onder de duim te houden. Een team van Chinese onderzoekers beschrijft in het vakblad Steroids samen met Naturalis-bioloog Leen van Ofwegen de structuur van vijf van zulke steroïden, en drie chemische varianten daarop.

Ze deden ook een proefje: hielpen die stoffen tegen griepvirusinfecties in een celkweek? De helft van de vers ontdekte stoffen deed dat inderdaad. En, niet onbelangrijk, zonder en passant de cellen zelf kapot te maken. Interessant om verder mee te gaan onderzoeken, denken de auteurs.