Kijk, auteursrecht schenden mag natuurlijk niet. Als opleider van studenten, wier opvattingen over plagiaat en originaliteit vaak nog, laten we het aardig zeggen, aan het uitkristalliseren zijn, heeft de universiteit zelfs een voorbeeldfunctie. Dus als politicologie uittrekselverkoper SIL sommeert om de boekjes met politicologenmateriaal uit de schappen te halen, staat de studie volledig in haar recht.
Wat echter verbaast, is de gretigheid waarmee de docenten de samenvatters de kop indrukt (z.o.z.). Het auteursrecht lijkt niet zozeer belangrijk omdat het zijn intellectueel eigendom beschermt, maar omdat het een stok geeft om de hond te slaan.
Een verstandig docent is juist groot voorstander van samenvattingen. Hoe meer materiaal de student ter beschikking staat om zich de stof eigen te maken, hoe beter. Als de samenvatting zo goed is dat iemand met louter dat boekje in staat is om een voldoende te halen, dan is het toch geweldig dat die samenvatting gewoon te koop is? Als je al meent dat het juist belangrijk is dat de student zich door alle stof heen leert worstelen, maak dan gewoon je tentamens moeilijker. Dan is de samenvatting nog steeds een waardevol studie-instrument: als kapstok en inleiding voor het dikke boek.
In het andere geval is de samenvatting slecht. Dat lijkt regelmatig voor te komen, bleek uit een rondgang die Mare vorig jaar maakte langs docenten. Een van hen klaagde: ‘Ik heb zeer matig werkjes voor me gehad, vol verkeerde redeneringen en foute conclusies. Er zwerft van alles rond waar jouw naam onder staat. Ik wil niet geassocieerd worden met rotzooi, en dat risico is nu heel reëel.’ Een begrijpelijk sentiment, maar met de SIL’s, Joho’s en studieverenigingen van Leiden moet toch af te spreken zijn dat er geen suggestie wordt gewekt dat de docent iets met het uittreksel te maken heeft. Zeker als in ruil daarvoor wat minder gretig naar verdere verboden wordt gegrepen?
Want slechte samenvattingen, die zijn al helemaal een zegen voor de docent. Het brouwen van goede tentamenvragen is een van de moeilijkste aspecten van het onderwijs, maar een shit-samenvatting is daarbij een prachtige inspiratiebron. Een berenklem of boobytrap waarmee je perfect nepstudenten en uitvreters kan vangen. Haal zo’n boekje, en over elke fout die je erin aantreft, komt er een vraag op het tentamen. De overige vragen betreffen stof die de samenvatter wegliet.
Alle luiwammesen en collegeskippers filter je er moeiteloos uit. Bindend studieadviesje er bovenop en klaar.
Kortom: je gaat naar de SIL en je koopt een boekje dat je leven makkelijker maakt. Precies wat de bedoeling was.