Onderzoek doen kost geld, en dat geld krijgen universitair onderzoekers nog maar zelden van hun universiteit. De meesten halen hun onderzoeksbudget bij geldschietende organisaties, de zogeheten ‘tweede geldstroom’. Nederlands onderzoeksgeld wordt met name verdeeld door de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), die jaarlijks zo’n 650 miljoen aan subsidies uitreikt.
Toen het Ministerie van Onderwijs – waar NWO onder valt – vorig najaar met haar Wetenschapsvisie 2025 kwam, stond daar al in dat NWO zou moeten veranderen. Afgelopen maandag maakte de organisatie bekend wat haar plannen voor de toekomst zijn, en hoe de bijbehorende verandering eruit ziet.
Het aanvragen van beurzen moet makkelijker worden. De organisatie wil daarnaast vooral meer samenwerking zien: tussen onderzoekers, disciplines, maar ook met ‘belanghebbenden in de samenleving’. Ook wil NWO meer ‘haar verantwoordelijkheid nemen voor het belang van de wetenschap voor welzijn en welvaart.’ Voor de zekerheid staat een bladzijde later nog een keer: ‘Moderne wetenschap is verbonden met het bedrijfsleven.’
In de visie van NWO komt er meer gezamenlijke onderzoeksprogrammering tussen wetenschap, overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties.’ Om dat mogelijk te maken, wil NWO onder meer subsidies instellen die samenwerking op de langere termijn (tot tien jaar) mogelijk maken, en een betere strategie voor grote onderzoeksfaciliteiten. Wel blijft de organisatie ‘open staan voor (…) nieuwsgierigheidsgedreven, maatschappelijk geïnspireerd en risicovol onderzoek.’
NWO is op dit moment een lappendeken van wetenschapsgebieden, regio-organen, instituten en stichtingen. Dat gaat veranderen. De huidige wetenschapsgebieden gaan op in vier domeinen (bèta, technisch, geestes- en sociale wetenschappen, en medisch). De bazen van die domeinen zitten ook in het bestuur.
Het bestuur krijgt een raad van toezicht en een raad van advies. Die laatste bestaat uit zo’n twintig stakeholders uit goede doelen en het bedrijfsleven, en moet het bestuur gevraagd en ongevraagd bijstaan. Bij de reorganisatie zullen geen ontslagen vallen, volgens NWO. BB