Columns & opinie
Opinie: Zo erg is het nu ook weer niet
De laatste maanden was er veel negatieve media-aandacht over de academische docentenopleiding. Funda Yavas Hagenouw is blij dat ze hem heeft afgerond.
woensdag 28 januari 2015
Teacher's Birthday © Norman Rockwell

Ik heb nooit op een middelbare school gezeten in Nederland. Toen ik begon aan de masteropleiding van ICLON wist ik niet wat PTA of CITO betekenden. Puberteitscrises Technische Afdeling? Cynische Inzet voor Taakgericht Onderwijs? Ik wist vanaf het begin dat het een lang jaar zou worden. Tenminste, als ik alles in keer zou halen. Gelukkig is het me gelukt en kan ik de rol van ICLON niet negeren in mijn professionele loopbaan.

In de afgelopen maanden is er een aantal artikelen gepubliceerd over lerarenopleidingen, waaronder ICLON, zo ook in het ‘Geen Commentaar’ van Mare.

Ik waardeer de verschillende standpunten enorm en ik hoop dat de opleidingen deze commentaren serieus nemen in hun verdere academische ontwikkeling. Aan de andere kant geloof ik ook dat er afgestudeerde-hopelijk-docenten zijn die andere ervaringen hebben opgedaan tijdens hun studie. Ik ben daar een van en wil mijn ervaringen graag delen.

Het was inderdaad een lang jaar bij ICLON en inderdaad was de studie heel anders dan mijn eerste bachelor en master. Het was veel praktischer, veel meer… in het veld. Ik had nog geen veldervaring (middelbareschoolklassen en slachtvelden vertonen griezelige gelijkenissen) en ik was net begonnen aan het boek Lessen in Orde, Handboek voor de Onderwijspraktijk van Peter Teitler.

Wanneer ik iedere dag 25 pagina’s zou lezen, kon ik over een maand orde houden. Bovendien was er Sebo Ebbens, schrijver van Effectief Leren, die ik niet wilde teleurstellen door mijn inadequate gebruik van activerende lesmethodes en directe instructie. Gelukkig was het niet zo. En dan bedoel ik niet dat ik Ebbens niet heb teleurgesteld, want dat weet ik niet. De studie ging niet zo. Mijn supervisors verwachtten niet dat ik alles in een keer onder de knie zou krijgen, ik werd niet geconfronteerd met overbodige informatie over het lesgeven, orde houden of kennis overdragen. Ik werd aangemoedigd om de relevante stukken te kiezen uit een heel brede range van artikelen en publicaties. Af en toe vond ik de informatie handig en heb ik het meteen in het veld toegepast.

De stage was de beste periode om dit uit te proberen. Soms lukte het wel, soms niet. Wat niet bij me paste, heb ik losgelaten. Dat betekende niet dat ik het vergat, ik wilde het alleen niet gebruiken in mijn lessen totdat ik geen andere keuze meer had, en dat dan ook alleen echt for the sake of the students. Als ik de stof tijdens de lessen niet afdoende vond, heb ik meer zelfstudie gedaan.

Sommige onderdelen leken op mijn vorige studies, alleen werd er andere terminologie gebruikt. Ik was al bekend met intervisies en feedback maar had nooit met zogeheten rubrics gewerkt. In mijn ervaring waren het stappenwijzers, geen idee-limiterende-boobytraps. Niet alle al-academisch-opgeleide mensen hadden misschien zo’n wegwijzer nodig, maar bij mij hielp het om keuzes te maken uit een enorm hoeveelheid informatie en onderzoeksmogelijkheden.

Lesgeven is inderdaad topsport. Het is niet alleen arbeidsintensief, je gaat met honderd (of meer) leerlingen per dag om, je gaat met honderd (of meer) ouders om en je hebt, leuk of niet, een voorbeeldfunctie.

Je bent je bewust van de pijnlijke waarheid dat je, in de ogen van de meeste leerlingen, een robot bent die in rook opgaat op het moment dat je buiten het school gebouw loopt. Maar toch doen we het.

Het is discutabel hoeveel van Lessen in Orde of Effectief Leren je je nog gaat herinneren over tien jaar. Maar de basis die je opbouwt tijdens je studie blijft. Ik heb veel geleerd tijdens mijn opleiding en ik voelde enorme steun van mensen rondom me heen. Ik heb niet alleen geleerd wat PTA of CITO betekenen of hoe ik, didactisch of pedagogisch, de leerlingen kan helpen maar ook wie ik ben als docent en wat mijn onderwijsvisie is. Ik vind, academisch of niet, dat persoonlijke ontwikkeling een doorlopend proces is dat los staat van je studie. Ik hoop dat huidige en toekomstige studenten hetzelfde ervaren als ik, want een jaar zonder enige activerende en leerzame lessen aan de universiteit manifesteert zich in permanente ongemotiveerde en ontmoedigde docenten. Dat lijkt me wel heel lang duren.

Funda Yavas Hagenouw

studeerde in 2014 af bij het ICLON