Het grootste misverstand is dat huidige bachelorstudenten straks tijdens hun master nog recht hebben op de basisbeurs. Dat is dus niet zo. Tijdens hun bachelor nog wel, maar wie vanaf september 2015 aan een master begint, krijgt dán wel te maken met het leenstelsel. Wie al een vierde jaar studiefinanciering heeft opgemaakt tijdens een uitloopjaar heeft mazzel: dat wordt omgezet in een gift als je binnen tien jaar een masterdiploma haalt. Het geldt als je in 2011-2012 begon aan je bachelor en dit collegejaar je vierde jaar basisbeurs voor een bachelor in plaats van een master gebruikt.
Aankomende bachelorstudenten ontvangen helemaal geen basisbeurs meer, ook niet tijdens de bachelor. Alleen als het inkomen van je ouders lager is dan 46.000 euro, kun je een aanvullende beurs aanvragen van maximaal 365 euro. Na het behalen van je diploma wordt die beurs wel omgezet in een gift. Verder kan iedereen dus lenen, gedurende de nominale studieduur, plus drie jaar: maximaal 1016,71 euro per maand. Over het aflossen, dat twee jaar na je afstuderen begint, mag je 35 jaar doen. Voorheen was dat vijftien jaar: als je de basisbeurs moest terugbetalen, omdat je niet afstudeerde bijvoorbeeld, of als je bijleende.
Voor wie het straks niet kan betalen: volgens de nieuwe regeling moet je maximaal vier procent aflossen, van het deel van je inkomen dat boven het minimumloon uitkomt. Over eerder of meer aflossen doet DUO trouwens niet moeilijk.
Dan degenen die gestopt zijn met hun opleiding, of besloten te switchen: zij behouden wel het recht op de resterende basisbeurs bij de bachelor, als ze alsnog verder studeren. Of bij de master, mochten ze daaraan al voor 1 september 2015 begonnen zijn.
Alleen wie al aan een masteropleiding bezig is op 1 september, behoudt daarvoor de basisbeurs.
Andere dingen die handig zijn om te weten: de OV-kaart blijft, voor de nominale studieduur plus één jaar. En tijdens het aflossen kun je vijf jokerjaren inzetten, waarin de rente doorloopt, maar je even niets hoeft af te lossen. De komende jaren hoopt minister Bussemaker met dit plan tot een miljard euro vrij te maken voor investeringen in onderwijs. Dat zal nog niet meteen gebeuren, maar de eerste leenstelselstudenten, die tussen 2015 en 2018 aan een opleiding beginnen, krijgen na afloop een goedmakertje: een tegoed van 2000 euro voor bijscholing. MvW
Mare was erbij toen de Eerste Kamer stemde over het leenstelsel.