Vluchtelingen hebben geen rechten

Foto: Aleksandra Mihajlovic‏Shahin Nasiri: 'Hoe doen we recht aan de positie van mensen die nu worden uitgesloten?'
Masterstudent wijsbegeerte Shahin Nasiri won de Peter Baehrprijs voor zijn promotievoorstel over vrijheidsbeleving bij vluchtelingen. ‘Om echt vrij te zijn, had ik de taal nodig.’
‘De rechten van de mens; dat zijn eigenlijk de rechten van de burger. En er zijn 51 miljoen staatlozen en vluchtelingen, voor wie die positie niet geldt’, zegt Shahin Nasiri (28).
De masterstudent wijsbegeerte ontving afgelopen week de Peter Baehrprijs van de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, voor het beste promotievoorstel over mensenrechten. Politicoloog Meindert Fennema stelde daarvoor drie jaar geleden de opbrengst van zijn boek Geert Wilders, de tovenaarsleerling beschikbaar, omdat hij er iets goeds mee wilde doen. ‘Dat Geert Wilders beslist niet gedaan zou hebben’, zei Fennema daarover.
Nasiri wil de vrijheidsbeleving van vluchtelingen onderzoeken. ‘Je kunt niet zomaar veronderstellen dat iedereen dezelfde opvatting van vrijheid heeft. En dat is juist waar intellectuelen, maar ook mensenrechtendocumenten, aan voorbijgaan.’ Hoog tijd voor een nieuwe methodologie om dergelijke politieke termen te onderzoeken. In zijn masterscriptie deed hij al een poging, aan de hand van Heidegger en ook Wittgenstein. ‘Mijn derde filosofische manoeuvre was kijken naar het sociaalhistorische karakter. Het begrip vrijheid speelt pas sinds de Franse Revolutie een centrale rol. In tegenstelling tot “tafel” of “stoel” geven woorden als “kapitaal”, “God” en ook “vrijheid” vorm aan de maatschappij. Om te onderzoeken hoe ze dat doen, is het van belang dat je het perspectief van de ander in je onderzoek opneemt.’
Hij weet waarover hij spreekt. ‘Op mijn veertiende zat ik gewoon op school in Iran, toen ik van mijn ouders hoorde dat we het land moesten verlaten. Als politiek vluchteling kwamen we naar Nederland. Als je uit een dictatoriaal land komt, is vrijheid sowieso een issue.’ Maar het sprak hem al eerder aan. ‘Op mijn twaalfde las ik Plato. Indrukwekkend, vond ik. Ik was nooit tevreden met de antwoorden van mijn docenten, dus ik las verder: over vrijheid, maar ook over kwantummechanica.’
Zijn komst naar Nederland maakte vrijheid niet direct vanzelfsprekend. ‘Ik was niet écht vrij om mezelf te uiten. Daarvoor had ik de taal nodig.’ Die beheerste hij binnen enkele maanden, zodat hij via een schakeljaar naar het gymnasium kon. ‘Frans, Duits en Latijn, dat had ik allemaal niet gehad. Maar die uitdaging werkte als een therapie.’
Die ander, naar wiens opvatting hij onderzoek wil doen, dat kan iedereen zijn. ‘Maar voor een proefschrift moet je je beperken tot een groep die toetsbaar en relevant is. Daarom wil ik vluchtelingen uit Afghanistan en Iran interviewen. Vluchtelingen vormen een interessante groep. Het gaat altijd over rechten van burgers, maar zij hebben geen rechten. Niet in hun thuisland, maar ook niet in het land waarin ze terechtkomen.’
‘De uiteindelijke vraag is, en dat is een ambitieus project: is het mogelijk om een nieuw politiek paradigma te realiseren, dat ook recht doet aan de positie van mensen die nu worden uitgesloten?’ Dat zou het einde, of in elk geval een grondige verandering, van de huidige natiestaat betekenen. Maar volgens Nasiri is dat niet ondenkbaar. ‘Het feodale systeem is na de Franse Revolutie ook afgeschaft. En de natiestaat is al verouderd: door technologische ontwikkelingen en globalisering zijn de grenzen al vervaagd. De vraag is niet óf er iets gaat veranderen, maar hoe.’
Voorpagina

De angst voor de ander
Wat heeft de War On Terror te maken met een zestig jaar oud toneelstuk over heksen? De …
Achtergrond

Vluchtelingen hebben geen rechten
Masterstudent wijsbegeerte Shahin Nasiri won de Peter Baehrprijs voor zijn …

Gezocht: een kantoor om in te wonen
Enerzijds hebben studenten en starters te lijden onder de woningnood, anderzijds staan er …
Legenda
Wetenschap

Raadselachtige (kerst)sterrenkunde
Op 7.500 lichtjaar van de aarde dansen twee reusachtige sterren om elkaar heen in een …
En hoe zit het met de kerstster?

Ook baby Maggie Simpson publiceert
Neppe wetenschapsbladen kunnen zich nu ook voorzien van een verzonnen impactfactor. …
Studentenleven

Column: Dit is een razzia

Bericht uit de Tinderjungle
Tegen beter weten in maar met een gebroken hart maakte Masha Rademakers een …
Mijn ouders missen me nu al
Ruim 5300 eerstejaarsstudenten mocht de Universiteit Leiden dit jaar op 1 september …

Merry Christmas, ya filthy animal
Terwijl de meeste studenten naar hun ouders gaan, verkeren sommigen wel degelijk in …
Nieuws
Leiden est Charlie
Einde bemiddelingskosten nabij
Een wetsvoorstel moet een einde maken aan de hoge bemiddelingskosten voor kamerhuurders. …
Tentamenboete alsnog geschrapt
De faculteit rechten was van plan om twintig euro inschrijfkosten op te leggen aan …
Rechten behoudt de numerus fixus
De faculteit rechten stelt ook in het collegejaar 2015-2016 een numerus fixus in van 1050 …
Wel meer groen, maar geen officer
Er komt meer aandacht voor duurzaamheid in het nieuwe instellingsplan van de …

Aan het einde van de regenboog
Rainbow Station heet het lichtkunstwerk dat nog heel 2015, het UNESCO-Jaar van het Licht …
Spinozawinnaars vrezen reorganisatie van NWO
69 Winnaars van de Spinozapremie hebben een bezorgde brief gestuurd naar …
Loon stijgt drie procent
Medewerkers van universiteiten krijgen een structurele loonsverhoging van drie procent en …
Printen met LU-card
Haagse master gaat door
De advanced master cybersecurity in Den Haag start in januari.
Rechtenmarktplaats
OnderÂhandeling hervat
Boekenzolder echt weg
Rectificatie
Quoterubriek: Hersenschim
Rubrieken

Geen Commentaar
071-527....: Eetstoornis
Psychologe Greta Noordenbos schreef het boek Een eetstoornis overwinnen, kan dat? …

Frutti di Mare: Ook vogelasiel voelt zich opgehokt

Column: Kerstoverpeinzingen

Kamervragen: 'Ik shop van andermans planken'
English page

For when the oil runs out
Two recent Leiden papers reveal how to make useful materials from plant waste, such …

Just shoot
An array of tiny needles works better than one large syringe. PhD candidate Koen van der …