In 2005 besloten vier Augustijnen dat het wat gezapige Leiden best een eigen filmfestival kon gebruiken. Het lukte hen om binnen een jaar een succesvol programma op te zetten. De negende editie van het Leiden International Film Festival (LIFF) opent komend weekend met Whiplash.
Deze Amerikaanse film gaat over een jonge getalenteerde jazzdrummer die op een prestigieuze muziekschool keihard wordt aangepakt door een even tirannieke als briljante docent. Whiplash won op het gerenommeerde Sundance-festival de jury- en publieksprijs. Wie liever Hollywoodsterren aan het werk ziet, kan naar Fury, een Tweede Wereldoorlogsfilm waarin de Shermantank van Brad Pitt nazi’s verplettert.
Naast nieuw werk zijn er ook veel klassiekers te zien. Het Sieboldhuis vertoont bijvoorbeeld het Japanse monument Rashomon. De dit jaar overleden Leidse bioscoopeigenaar Jan Boer wordt geëerd. Op het festival zijn een aantal van zijn favorieten te zien waaronder Death in Venice.
Wie even iets anders wil dan films, kan gaan dansen. Het LIFF slotfeest is op zaterdag 8 november in Galerie Café Leidse Lente. Een dag eerder is er in Scheltema Funked Up avond met naast funk veel soul, jazz en reggae.
Legendarisch belabberd
‘Als het maar aanstootgevend is, dan vertonen we het’, zegt de Leidse grafisch vormgever Nils Bierman, die samen met Hans Lardee van café Meneer Jansen op vrijdag 7 november het wansmaakprogramma ‘Voor Niemand wat wils’ in het Kijkhuis presenteert.
Het duo brengt onder andere een lofzang, voorzien van de nodige filmfragmenten, op Fred Olen Ray, een prutsregisseur met geduchte cultreputatie. Hij is een beetje bekend van morsige meesterwerkjes als Girl with the Sex-Ray Eyes en Super Shark.
‘Ray heeft meer dan tweehonderd films geregisseerd’, zegt Bierman. ‘Het zijn echt legendarisch belabberde werkjes. In iets van zeventien van die films zit het woord bikini in de titel. Dus dan weet je wel in welke richting je het moet zoeken. Zijn actrices zijn vaak ook pornosterren. Die hebben er natuurlijk niet zo’n moeite mee om hun kleren uit te trekken.
‘Ik geef toe dat ik ze bij lange na niet alle tweehonderd heb bekeken, maar de gaafste Ray die ik heb gezien is Hollywood Chainsaw Hookers. Een soort science fiction-comedy met een softcore seks-element. Maar ik hoef toch niet uit te leggen waarom dit mijn favoriet is? De titel zegt al voldoende: hookers en chainsaws, wat wil je nog meer?
‘Maar we hebben nog meer blokjes. We haken ook lekker actueel in op de zwarte-piethysterie. We tonen fragmenten uit films met blackface. Bijvoorbeeld de film Soul Man (1986) waarin de blanke acteur C. Thomas Howell een man speelt die zich als Afro-Amerikaan voordoet om een beurs op Harvard te krijgen. Maar we hebben ook stukjes white- en yellowface. Als het maar aanstootgevende fragmenten zijn.
‘Verder besteden we ook aandacht aan vrouwen in de ruimte. We laten films zien waar vrouwen deel uitmaken van de crew van een ruimteschip. Dat lijkt heel geëmancipeerd maar het komt er steeds op neer dat zij toch weer door de mannen moeten worden gered. Daarnaast nemen die kerels die vrouwelijke astronauten ook helemaal niet serieus. Of dan landt een ruimteschip op een planeet met amazones en die redden het ook weer niet zonder de hulp van mannelijke astronauten.’
Knoppennerds
De band Electric Love sampled live snippers muziek en bouwt daar nummers van. Het trio speelt op de LIFF Funked Up avond.
Gitarist en techneut Lucas Meijers, wat voor muziek maakt Electric Love?
‘We zijn met zijn drieën, maar ik ben eigenlijk de band. We bouwen nummers op met loops. De muziek heeft veel jazz, soul en funk-invloeden. Vaak begin ik met het trommelen van een ritme op mijn gitaar, dat sample ik en dan heb je een drumpatroon. Met wat onze zanger SaraLee Vos zingt, doe ik hetzelfde. Dan voeg je een baslijn toe en speel ik daar gitaar overheen. Je hebt dan een aantal loops en op die lagen bouwen we dan weer verder.
‘Er komt behoorlijk wat improvisatie bij kijken. Elke keer als we nummer spelen pakt het anders uit. Ik moet een hoop knopjes bedienen. In het begin was dat lastig, maar ik heb het aardig onder controle. SaraLee gebruikt inmiddels termen als “knoppenmaestro” en “knoppennerd”.’
Ben je altijd bezig geweest met elektronica?
‘Ik heb jazzgitaar gestudeerd aan het conservatorium en speel in verschillende bands en ensembles. Maar ik ben ook al een tijd bezig met het maken van loops op de laptop. Het leek me ook leuk om daar live iets mee te doen. Twee jaar geleden ben ik samen met SaraLee gaan experimenteren met deze setup en dat ging gelijk heel goed. Bij de eerste repetitie hadden we na een beetje pielen gelijk drie nummers. Dat werd Electric Love.
‘Op Funked Up is het de bedoeling dat we een uur lang gaan knallen. Het optreden wordt meer als een dj-set, dus zonder onderbrekingen en bedoeld om mensen aan het dansen te krijgen en te houden. Het wordt nog een uitdaging om dat goed op te bouwen.’
Wat doet het derde bandlid eigenlijk?
‘We staan met zijn tweeën op het podium en zitten eigenlijk vast aan onze apparatuur, dus dat is toch een beetje saai. Het is nog niet zo erg als een dj die alleen aan de knoppen draait, maar ook niet zo gaaf als een vijfmansband die vol er in gaat. Toen ontstond het idee om visuals een grote rol te laten spelen. Mijn broer Sven is beeldend kunstenaar en zag ooit op een festival hoe tijdens optredens live-visuals werden getekend en vervolgens bewerkt. Hij heeft ook die apparatuur gekocht. Als SaraLee en ik beginnen met een nummer dan tekent hij iets en manipuleert dan die afbeelding. Hij kan ook steeds nieuwe elementen toevoegen. Zowel de muziek als beeld worden dus steeds verder opgebouwd. We zijn eigenlijk alle drie aan het improviseren.’
Leiden International Film Festival
Van 31 oktober tot 9 november
Diverse locaties
Losse kaartjes kosten € 9,-
Strippenkaarten van vijf of tien films zijn ook beschikbaar