Terwijl van Rotterdam tot Den Bosch lezers en boekhandelaars de handen ineenslaan om hun boekwinkel van de ondergang te redden, blijft het in Leiden stil. Kooyker en De Slegte roepen kennelijk te weinig warme gevoelens op. Ik heb een reddingsplan: laten we Kooyker omturnen tot waar Leiden goed in is, een night shop. Drie verdiepingen vol waterpijpen, zakken chips en flessen goedkope rosé!
Het was de laatste jaren best gezellig, dat geef ik toe. Met druilerig weer trok je naar de Breestraat om daar zogenaamd te kijken of er tussen de stapels Vijftig tinten grijs ook ergens een boek lag. In werkelijkheid hoefde je nooit lang te wachten of je kwam iemand tegen met wie je een gezellig praatje kon maken over hoe armetierig de boekenkasten erbij stonden, hoe weinig uitnodigend het zitbankje was, hoe droevig het apparaatje waaruit je een glaasje water kon krijgen. Lauw water! Geen koffie of thee, maar alleen een plastic bekertje met lauw water!
Daarna gleed het gesprek dan genoeglijk verder naar de misdragingen van alle andere managers en communicatiemedewerkers op de wereld. Gesterkt trok je je dan weer terug naar je studeerkamer waar je je ver weg van kladderadatsj kon wijden aan je eigen zelfplagiaatpraktijken.
Voor De Slegte gold iets dergelijks. Dat was de laatste jaren een plaats geworden van nostalgie. Twintig jaar geleden kon je er nog boeken over hydraulica in het Esperanto kopen. De laatste tijd was de zaak gevuld met dieetboeken van uit de tijd voor de Voedselzandloper en handleidingen over hoe je populaire hobby’s van vijf jaar geleden (theezakjes vouwen!) moest uitvoeren.
Er is kennelijk geen emplooi meer voor. Nu kun je alleen nog doorsloffen naar Van Stockum, waar het lang niet zo gezellig mopperen is. Ze hebben er een kast met dichtbundels en een met boeken in het Duits, en wel drie met allerlei boeken over obscure periodes in de geschiedenis van obscure regio’s. Ze doen er, kortom, net alsof de beschaving gewoon doorgaat.
Uit een onderzoekje dat de CPNB onlangs publiceerde, blijkt dat Nederlanders gelukkig worden van het kopen van boeken: alleen de aanschaf van kleding, schoenen en vakanties maakt hen nog gelukkiger. Van de Nederlanders boven de 30 koopt 31 procent graag een boek. Voor jongeren vanaf 18 jaar ligt het percentage zelfs nog hoger, bij 35 procent.
Maar dan hebben ze bij de CPNB buiten de Leidenaar gerekend. In andere steden wil men vast inderdaad graag winkels waar je binnenstapt om daar met stapels uit het Grieks vertaalde dichtbundels naar buiten te gaan waarvan ze tevoren niet wisten dat ze ze wilden hebben. Andere steden hebben kennelijk een goede boekwinkel nodig, maar wij niet.
Vandaar mijn reddingsplan. Laten wij, Leidse lezers, Kooyker overnemen zoals de Rotterdammers dat doen met Donner en de Maastrichtenaren met de Dominikaner kerk. En laten we die winkels vol leggen met overjarige havermout, en pizza’s van Dr. Oetker, en sloffen in de vorm van Delfts blauwe klompen. Van die winkels waar je tot diep in de nacht binnen kunt gaan om er altijd wel iemand te vinden met wie je de teloorgang van alles kunt bewenen.
Marc van Oostendorp is hoogleraar fonologische microvariatie