Maastricht heeft een apparaat aangeschaft dat dataverkeer signaleert. Het systeem wordt 24 januari getest bij een tentamen economie. ‘Het apparaat kost 459 euro’, mailt Fons Elbersen, voorlichter van de Universiteit Maastricht. ‘Het signaleert alle dataverkeer zoals sms, telefoon, internetverbinding, connectie van een smart watch met een telefoon, maar ook het inschakelen van een telefoon.
Elbersen legt uit waarom Maastricht deze stap zet. ‘Er zijn anonieme bronnen die ons hebben ingelicht over bepaalde werkwijzen en waar fraude met behulp van gsm’s – met name op de toiletten, maar ook wel in de toetsruimte zelf – een belangrijke rol speelden. Daarnaast dwingt de opkomst van verdergaande technische snufjes (denk aan de Google Glass) ons een oplossing te vinden en zowel preventief als restrictief actie te ondernemen.’
Maar hou je ook studenten tegen die hun toestel bijvoorbeeld op vliegtuigstand zetten en van te voren de tentamenstof op de telefoon hebben gezet?
‘Deels zal het naar boven halen van opgeslagen informatie wel te detecteren zijn, deels mogelijk niet. Het is een utopie om te denken dat je alle spiekmethoden kunt ondervangen. De preventieve werking heeft zijn kracht al bewezen overigens bij de geneeskunde in Rotterdam waar ze een vergelijkbaar apparaat gebruiken.’
Ook de Universiteit Leiden is het gevecht met smartphones aangegaan. ‘In het universitair sportcentrum, waar tentamens voor grote groepen georganiseerd worden, moeten studenten die naar de wc willen hun telefoon inleveren’, zegt universiteitsvoorlichter Caroline van Overbeeke. ‘We gaan in januari uitzoeken of we de telefoonsignalen in de tentamenruimte in het sportcentrum kunnen blokkeren en of dit ook wettelijk is toegestaan.’
Maar wat te doen met studenten die twee telefoons meenemen? ‘Als een student echt wil spieken dan vindt deze vast wel een manier. Maar we kunnen het ze wel zo moeilijk mogelijk maken. Er zijn grenzen aan wat we willen doen. Er komen geen detectiepoortjes. Dat gaat te echt ver. We vinden dat de student ook een eigen verantwoordelijkheid heeft in het zich aan de regels houden.’