Wetenschap
Hoe slecht zijn hakken eigenlijk?
Er bestaat verrassend weinig goed onderzoek naar de gevolgen van hoge hakken.
woensdag 11 december 2013
Het tijdschrift Glamour organiseert wereldwijd zogeheten high heel races. Daarbij mogen de deelneemsters alleen op stiletto’s meerennen.

Vrouwen die per se zulke modieuze laarsjes willen dragen, zouden preventief de drie middelste tenen moeten laten amputeren. Deze operatie zou hun comfort vergroten, zou hun manier van lopen geenszins merkwaardiger maken dan hij nu al is, en zou nauwelijks stompzinniger zijn dan de Chinese praktijk om voeten bij kleine kinderen te mismaken.’

We schrijven het jaar 1884, en de arts Frederick Treves houdt een lezing over de gezondheidseffecten van de toenmalige mode.

Schoenen en laarzen met hoge hakken bestaan al zo’n vierhonderd jaar, en elke keer als ze weer in de mode komen, mopperen dokters dat ze slecht zouden zijn voor de dragers ervan. Een zoektocht door de wetenschappelijke literatuur heeft inderdaad weinig goed nieuws. Als dokters afgeklemde zenuwen, holle ruggen, hamertenen, scheefstaande grote tenen of andere vergroeiingen van de voeten zien, is dat meestal bij hakkendraagsters. Het lijkt erop dat zij ook vaker rugklachten hebben, en vaker pijnlijke voeten. De kans op valpartijen is groter, en je komt ook nog eens een stuk naarder terecht. Wie goed omlazert, riskeert onder meer knieschijfbreuken en gescheurde pezen. Bij wie echt lang en veel op hakken loopt, passen spieren en zenuwen zich daarop aan, zodat het vervolgens pijnlijk wordt als je op platte zolen moet.

En dat was het wel zo’n beetje. Hoevéél vaker die problemen voorkomen is onduidelijk, en wat de onderzoekers precies bedoelen met een ‘hoge’ hak soms ook. Zijn alle hakschoenen even slecht, of zijn er zaken waar je extra op moet letten? Hoe vaak kun je rondlopen op stiletto’s zonder het risico op scheurtjes in je voorvoet te vergroten? Er zijn ook vrouwen die decennialang op hakken lopen zonder misvormingen of klachten; wat onderscheidt die vrouwen van de rest?

Er wordt opvallend weinig onderzoek naar hakken gedaan. Het onderzoek dat er is, gebruikt vaak kleine hoeveelheden proefpersonen. Een Britse studie naar voetklachten bij oudere vrouwen concludeerde dat er eigenlijk niets zinnigs over hakken te zeggen viel, omdat vrijwel iedere vrouw in die leeftijdscategorie wel op hakjes gelopen had.

Toch zou het mooi zijn als er ondanks al die praktische bezwaren eens een groter bevolkingsonderzoek naar hakken kwam. Dat continu bergaf lopen, hoeveel kwaad kan dat nou preciès? Een belangrijke vraag, zeker zolang er werkgevers zijn die pumps verplichten.