Wetenschap
Pluto
woensdag 18 september 2013

Bijna vijftig keer zo ver van de zon als de aarde draait het dwergplaneetje Pluto om zijn baan. De atmosfeer is steenkoud en dun, en lijkt een soort omgekeerd broeikaseffect uit te oefenen, zodat het er nog kouder is dan je zou verwachten. Die atmosfeer bestaat vooral uit stikstof en methaan. Planeetonderzoekers zijn voornamelijk geïnteresseerd in het stikstofgedeelte.

De stikstof in de lucht die u nu inademt, bestaat grotendeels uit moleculen van twee stikstofatomen die elk zeven neutronen en zeven protonen hebben. Zeven plus zeven is veertien, en chemici schrijven de vorige zin daarom ingekort als 14N2. Op aarde heeft daarnaast zo’n 0,4 procent van alle stikstof een neutron extra: 15N14N. Zou dat op Pluto hetzelfde zijn? Dat willen wetenschappers graag weten, want dat leert ze meer over hoe atmosferen op zulke verafgelegen klompjes ontstaan en werken. Het probleem is dat Pluto zo idioot ver ligt, dat je dat niet zomaar vaststelt.

In het planetenvakblad Icarus neemt een groep onderzoekers, waaronder Leidenaar Alan Heays alvast een voorschot. Er is een NASA-scheepje onderweg naar Pluto, dat midden 2015 aan zal komen. Dat scheepje gaat metingen doen, en in de publicatie rekenen Heays en co voor hoe je uit die metingen de verhouding tussen de twee soorten stikstof zou moeten kunnen peuteren. De truc zou ook moeten werken bij planeten buiten ons zonnestelsel, als de meting maar goed genoeg is.