‘Ik moet eigenlijk mijn masterscriptie schrijven, maar ik plaats daarvan ga ik protesteren.’ De Turkse Ay?egül, die sinds twee jaar in Leiden de master Literary Studies volgt, vertelt dat ze de afgelopen paar dagen al in Amsterdam, Rotterdam en Leiden geprotesteerd heeft tegen de huidige regering in Turkije.
‘Afgelopen donderdag brak de hel los in Turkije. Een klein groepje mensen zat met tenten in het Gezi-park, waar de regering een winkelcentrum wil bouwen. Opeens kwam de politie: de agenten staken de tenten in brand en schopten de demonstranten, terwijl die eigenlijk alleen maar bomen aan het knuffelen waren.’
Op donderdag en vrijdag groeide het kleine groepje mensen uit tot een grote boze massa. ‘Het gaat allang niet meer over dat winkelcentrum. Dat gedoe in het Gezi-park was de druppel die de emmer deed overlopen. Mensen zijn gewoon helemaal klaar met de overheid.’
De islamitische AK-partij van premier Erdogan is de enige partij die in de regering zit. De afgelopen drie verkiezingen heeft de AK-partij gewonnen, de laatste keer met 47 procent van de stemmen.
‘Ik vertrouw dat niet. Zelfs de mensen die op de AK-partij hebben gestemd zien nu dat er iets mis is. Erdogan verbiedt persoonlijke vrijheid: de media worden gecensureerd, hij beperkt het gebruik van alcohol en op openbare scholen krijgen kinderen verplichte les over de islam.’
Ay?egül omschrijft zichzelf als light moslim. ‘Maar als ik op een openbare school zit, wil ik geen les krijgen over de islam. Als ik iets wil weten over het leven van Mohammed, zoek ik het zelf wel op in mijn vrije tijd.’
Wat er in Turkije op straat gebeurt, zie je volgens haar niet op de reguliere Turkse media. Daarom blijft ze op de hoogte via Twitter en Facebook en via haar familie en vrienden.
‘Mijn ouders gaan niet de straat op, het is ook veel te gevaarlijk. Ik heb wel vrienden die heel actief meedoen aan de protesten. Eentje had met zijn voetbalvrienden een politiewagen overgenomen. Op Facebook worden de protesten het "Istanbul gas festival" genoemd, omdat de politie zo veel traangas gebruikt. Dat hoor je eigenlijk in de lucht te spuiten, maar de agenten spuiten het recht in de ogen van mensen. Ze willen opzettelijk mensen pijn doen. Toen ik aan het protesteren was op het Beursplein, heb ik de politie bedankt. Omdat ze niks deden.’ Het optreden van de politie heeft tot veel kritiek geleid op premier Erdogan, zelfs van binnen zijn eigen AK-partij. ‘Er is geen sprake meer van de AK-partij, it’s broken. Het gaat alleen nog over Erdogan, hij staat alleen.’
Ay?egül heeft geen idee wat er op korte termijn gaat gebeuren. ‘Ik weet alleen dat de demonstranten niet naar huis zullen gaan. Kemal Atatürk (grondlegger van de Turkse republiek, red.) zei dat het de belangrijkste plicht van de burgers is om de republiek te beschermen. Dat is was mensen nu aan het doen zijn. Ze zijn niet bang om te sterven. Wij zijn de mensen en wij hebben de macht, dat is wat een democratie betekent.’