Aaron Swartz was een Amerikaanse computerprogrammeur en internetactivist: een van de brightest young minds in zijn vakgebied. Afgelopen januari pleegde hij zelfmoord. Aaron was een voorvechter van ‘vrijheid van informatie’ en met verschillende acties vocht hij voor vrij toegankelijke informatie voor iedereen.
Zijn meest recente, en laatste actie begon eind 2010 met het downloaden van talloze academische publicaties van digitale bibliotheek JSTOR. Al snel werd hij gearresteerd en hing hem 35 jaar gevangenisstraf plus een miljoen dollar boete boven het hoofd.
Het levensverhaal van Aaron Swartz, die maar 26 jaar oud werd, fascineerde me. Tevergeefs ging ik bij mijzelf op zoek naar diepgewortelde idealen of uitgesproken standpunten over interessante kwesties. Dit gebrek kon ik gelukkig relativeren door mijzelf te spiegelen aan mijn soortgenoten. Want waar geloven wij moderne studenten nog eigenlijk in?
Anders dan je zou verwachten van jonge intellectuelen, vol potentie en strijdlust, lijkt het alsof wij helemaal niet meer zo vol idealen te zitten.
Natuurlijk, als er ons een boete dreigt te worden opgelegd, dan gaan we naar het Malieveld. Maar dit protest was tegen 3000 euro extra studieschuld en het eiste wat meer details voor twee studies of bestuursfuncties; ik heb daar niet 15.000 idealisten gezien die vochten voor de ‘vrijheid van langstuderen’. Natuurlijk verwacht ik ook niet dat men zich op hun twintigste al vastpint op een ideologie; en al helemaal niet dat iemand hierin zo ver gaat als Swartz. Ik besef ook wel dat de tijden van de ‘blijf van mijn lijf’- of ‘make love not war’-demonstraties lang vervlogen zijn. Maar waar is die Begeisterung?
Studentenorganisaties doen vergeefse pogingen om symposia, lezingen of debatten te organiseren, maar een simpele steekproef zou uitwijzen dat meer dan de helft aanwezig is uit sociale verplichting. Het kan die mensen niet zozeer interesseren waar over gesproken gaat worden, maar voor een vriend(in) in het organiserende of deelnemende team komen ze trouw opdraven.
Mensen als Swartz zouden ons kunnen inspireren om onze idealen eens meer te exploreren. Om eens niet discussievermijdend de keuken uit te lopen zodra het gesprek overgaat op nationale of internationale, historische of politieke kwesties. Om eens wel een toelatingsessay te schrijven voor een interessant symposium. Om eens vooral na te denken over wetten of systemen die jij uit volle overtuiging zou openbreken met jouw ideologische koevoet.