Aanleiding is de ophef die ontstond toen de Maastrichtse hoogleraar preventieve geneeskunde Otto van Schayck in een interview op Geloofenwetenschap.nl beweerde een Godswonder te hebben ervaren. Zo’n 25 jaar geleden zag hij hoe het te korte been van een patiënt aangroeide, terwijl er voor die patiënt werd gebeden. Volgens hem was daar geen medische verklaring voor.
Na die uitspraken ontstond hevige commotie. Van Schayck trad vervolgens terug als wetenschappelijk directeur van zijn onderzoeksinstituut omdat hij bang was dat het instituut door hem reputatieschade zou oplopen.
Als steunbetuiging hebben zevenentwintig collega’s een open brief geschreven waarin zij pleiten voor de vrijheid van academici om hun opinie te verwoorden. ‘Juist wetenschappers moeten de ruimte hebben om dwarse uitspraken te doen. We moeten waken voor een klimaat waar ophef een maatstaf wordt voor wat iemand in het openbaar mag zeggen. In dat geval verruilt onze samenleving het maatschappelijk debat voor een lynchcultuur’, schrijven ze in de brief, die is gepubliceerd op Geloofenwetenschap.nl.
Hoogleraar quantumoptica Gerard Nienhuis is een van de drie Leidenaren die de brief ondertekenden. ‘Wat hem verweten wordt heeft niets te maken met zijn wetenschappelijke werkzaamheden. Ik ben verbaasd dat er zoveel commotie ontstaat over persoonlijke opvattingen die niet raken aan zijn wetenschappelijke kwaliteiten.’ Dat er geen wetenschappelijke verklaring is voor Van Schaycks uitspraken, maakt volgens Nienhuis geen verschil. ‘Niet dat ik er zelf in geloof, maar dat er geen verklaring is voor zijn waarneming valt hem niet te verwijten. We kennen alleen onverklaarde verschijnselen, geen onverklaarbare.’
‘De uitspraak die hij heeft gedaan was in een privé-setting, niet tijdens zijn werk’, zegt Leids hoogleraar experimentele natuurkunde Tjerk Oosterkamp, die de brief ook ondertekende. ‘Ik vind het dan ook zeer onterecht dat het beeld ontstaat dat hij de geneeskunde niet serieus neemt.’
Van Schayck heeft in de wetenschappelijke wereld een enorme staat van dienst opgebouwd. Naast zijn hoogleraarschap heeft hij meer dan 330 internationale publicaties op zijn naam staan en was hij jaren de meest geciteerde onderzoeker in zijn vakgebied. Van Schayck blijft hoogleraar aan de Universiteit Maastricht. (SVL)