Columns & opinie
AraBarbie
Het is haar misschien niet aan te zien, maar zaterdag wordt Barbie 54 jaar oud. Geïnspireerd door de grote verzameling Mattel-popjes van zijn dochters ging Maurits Berger, hoogleraar islam in de hedendaagse Westerse wereld, een paar jaar geleden in Saoedi-Arabië op zoek naar Barbie.
donderdag 7 maart 2013

U bent Barbie-fan?

‘Absoluut niet. Ik heb een hekel aan Barbies, ik vind ze afschuwelijk. Mijn dochters hebben helaas een hele verzameling.’

Als u zo’n hekel haar heeft, waarom ging u dan helemaal naar Saoedi-Arabië om Barbie te vinden?

‘Ik wilde er eentje meenemen voor mijn dochter en het leek me een interessant sociaal experiment. In Saoedi-Arabië zijn afbeeldingen van mensen in de fysieke vorm van poppen verboden. In eerste instantie sprak ik mensen aan op straat en vroeg ik ze waar ik een Barbie kon vinden. Ze krabden dan wat op hun achterhoofd. Ze wisten duidelijk waar ik het over had, maar niemand kon of wilde me vertellen waar ik er eentje kon krijgen.’

Was dat het einde van uw zoektocht?

‘In de avonduren heb ik alle grote speelgoedwinkels afgestruind. Wat ik daar tegenkwam was absurd. Je had er rijen vol schappen met Barbie-accessoires, maar er was geen enkele Barbie te koop.’

Wat moeten mensen met accessoires voor Barbies die ze niet hebben?

‘Oh, maar ze hebben wel Barbies. Die kopen ze op vakantie in Koeweit of Bahrein, of misschien zelfs wel onder de toonbank. Iedereen heeft alles wat God verboden heeft, maar enkel binnenshuis. Je neemt Barbie niet mee naar school, maar je vriendinnetjes komen na school wel mee naar huis om met haar te spelen. Barbie is een soort symbool voor hoe het met veel dingen in Saoedi-Arabië gaat. Het verschil tussen openbaar en privé is daar veel groter dan hier. Daartussen zit een groot gat, dat zie je aan de winkels vol Barbie-attributen.’

Heeft u haar uiteindelijk gevonden?

‘Ik heb een zogenoemde Fulla-pop. Een soort Barbie, maar dan met donkere ogen, netjes ingepakt en met een hoofddoekje. Ze beschikt over dezelfde elegantie als Barbie. In Oman en Egypte is ze wel gewoon te koop.’

Hoe zit het met mannelijke varianten? Is Action Man ook verboden?

‘Dat heb ik me achteraf ook afgevraagd. Maar omdat ik geen zoontje had, ben ik niet op de jongensafdeling geweest.’

In Nederland ligt Barbie soms onder vuur vanwege haar onconventionele maten en uiterlijke perfectie. In de Arabische wereld ook?

‘Ik vind Barbie ook onnatuurlijk, maar daar speelt die discussie niet zo. Uiterlijk vertoon is daar wel minstens zo belangrijk als bij ons. Vrouwen zijn bijvoorbeeld erg bezig met hun figuur en plastisch chirurgen verdienen goed geld. Mooi zijn is ook daar heel belangrijk, maar vooral binnenshuis. Dat iemand mooi is, hoeft niet iedereen te zien.’

Spelen uw dochters ook met Fulla?

‘Ik heb haar eerlijk gezegd op mijn kantoor staan, anders raak ik al die kleertjes kwijt. Voor die kinderen maakt het ook eigenlijk helemaal niet uit. Omdat hoofddoekjes in ons straatbeeld zo gewoon zijn, vinden ze het heel normaal om Barbie een hoofddoek te geven.’ PM