Columns & opinie
Geen commentaar: Draaikonten
Bart Braun
donderdag 6 december 2012
© Silas.nl

'Ik heb er een hekel aan om in overlegorganen te zitten met wetenschappers', vertelde een oud-decaan van de Britse bioloog en schrijver Jack Stuart hem ooit. 'Als je ze nieuwe informatie geeft, veranderen ze ineens van mening!'

Voor de politici die Mare lezen is het misschien handig als ik even benadruk dat dit een grap was. In de politiek geldt het bijstellen van je mening als draaikonterij, flip-flopping en zo'n beetje het ergste wat je kunt doen. Slecht beleid voeren? Maakt niet uit! Aantoonbaar liegen tegen de Tweede Kamer? Je wordt gewoon nog een keer minister! Maar wee je gebeente als je ooit tot een nieuw inzicht komt, of beseft dat beslissingen in het verleden toch niet de toekomst opleverden die je hoopte.

Terwijl van gedachten veranderen toch zo normaal en zo goed is. Een van de weinige voordelen van ouder worden is dat je jezelf in elk geval kunt wijsmaken dat je wijzer wordt. Als je besluit te stoppen met roken, vind je jezelf niet een draaikont omdat je je mening hebt bijgesteld; je hebt een belangrijke beslissing genomen die je leven gaat verbeteren.

De sociale psychologie ligt de laatste tijd onder vuur, maar die wetenschap heeft een hoop verstandige dingen te zeggen over hoe mensen van gedachten veranderen. Je mening is vaak nauw verbonden met je identiteit – vandaar dat zoveel mensen er meningen op nahouden die niet te rijmen zijn met de werkelijkheid. Alleen als je identiteit of maatschappelijke rol juist behelst dat je objectief of open van geest bent, worden feiten belangrijk. Dat geldt wel voor wetenschappers, maar niet voor politici, voor wie een identiteit als 'betrouwbaar' zoveel belangrijker is dan een identiteit als 'verstandig'.

De pluim van de week gaat daarom naar de PvdA. Tijdens het kabinet Balkenende IV vonden ze nog dat studenten die een tweede studie doen, het volledige instellingscollegegeld moeten betalen. Die regeling zou volgend collegejaar eigenlijk ingaan, maar bij nader inzien hoeft dat toch niet.

Je kan dat voortschrijdend inzicht noemen of wankelend beleid, maar voor de studenten die twee studies volgen – het moet nog wel tegelijkertijd - is het goed nieuws. Het is ook wel zo consequent: als je aan de ene kant roept dat Nederland een kennissamenleving moet worden, moet je niet aan de andere kant studenten die extra veel kennis willen opdoen een poot uitdraaien.

Tenminste de PvdA zou samen met nieuwe coalitiepartner VVD gaan pleiten voor de dubbelstudent, tijdens het onderwijsdebat van woensdag. Dat was nog bezig toen dit stukje naar de vormgeving moest. Als u dit leest en het pleidooi is er niet van gekomen, dan kunt u alles hierboven vergeten. In dat geval zijn het gewoon leugenachtige draaikonten.