Professor Ganzevoort, GroenLinks was in haar partijprogramma toch juist voorstander van een sociaal leenstelsel? Wat is er gebeurd?

'Er is niets gebeurd. We vinden dat er een goede studiefinanciering moet zijn, en dat kan in de vorm van een sociaal leenstelsel. Zo staat het ook in ons verkiezingsprogramma. Er zijn echter wel voorwaarden om zo'n stelsel echt sociaal te maken, en de toegankelijkheid voor iedereen te garanderen.'

Zoals?

'Bijvoorbeeld: lager collegegeld, een hogere aanvullende beurs, het handhaven van de OV-jaarkaart, de garantie dat het bespaarde geld teruggaat naar het hoger onderwijs. Ik heb niets anders gedaan of gezegd dan wat er in ons programma staat; de aanname van de regeringspartijen dat ze wel een meerderheid in de Eerste Kamer krijgen, is te optimistisch.'

Op school leerde ik dat de Eerste Kamer alleen een controlerende functie heeft. Gaat u uw boekje niet te buiten?

'Staatsrechtelijk gezien niet. Er staat Eerste Kamerleden niets in de weg om duidelijk te maken waar hun partij voor staat; wij zijn ook politici. Als het alleen om een wetstechnische controle ging, kon je ook een groepje juristen neerzetten in de Senaat.'

GroenLinks pleitte in het verleden voor opheffing van de Eerste Kamer. Is het goed dat het nog niet zover is gekomen?

'Als je ons politieke stelsel opnieuw zou uitdenken, zou het er anders uitzien. Het toetsen van nieuwe wetgeving aan de Grondwet kan ook door de rechter gedaan worden. De Eerste Kamer heeft ook een reflectieve taak; dat zou de Tweede Kamer ook wat meer kunnen doen. Zolang hij er is, moet je er ook in functioneren.'

Behalve senator bent u ook hoogleraar theologie aan de VU. Hoe reageren uw studenten op het aangekondigde veto?

'Degenen die het gezien hebben, waarderen het wel. Een aantal heeft het alleen oppervlakkig gezien, en denkt nu dat wij terugwillen naar de studiebeurs. Dat klopt niet: wij zijn wel voor een leenstelsel, maar dan een beter leenstelsel dan in het regeerakkoord staat.'

Wanneer stemt de Eerste Kamer eigenlijk over dat wetsvoorstel?

'Pas als het door de Tweede Kamer is, en dat kan pas als het op papier staat. Ik heb begrepen dat het plan in de tweede helft van 2013 naar de Tweede Kamer gaat, dus dan ligt het pas in het voorjaar van 2014 bij ons. De Eerste Kamer mag wetten niet aanpassen, alleen aannemen of verwerpen, dus we wachten rustig de uitwerking af. Ik neem aan dat de regeringspartijen in hun uitwerking nog eens goed naar ons partijprogramma zullen kijken. Daar kunnen ze goede ideeën opdoen.'

Er staat wel meer in het regeerakkoord waar GroenLinks tegen is, en VVD en PvdA hebben geen Kamermeerderheid in de Senaat. Gaan jullie alles blokkeren?

'Geen enkele fractie in de Eerste Kamer is gebonden aan het regeerakkoord. We zullen elk onderdeel apart lezen. Er zitten plannen bij die beter zijn dan het vorige akkoord, in elk geval. En er zitten dingen bij waar wij ons niet in kunnen vinden.' BB