Kim van Iterson-de Jonge (1981)
Deeltijdstudie: Master civiel recht
Werk: docent Frans
'Juist deeltijdstudenten hebben vrijheid en flexibiliteit nodig. Als ik op mijn werk een drukke periode heb, is het belangrijk om te kunnen schuiven in mijn studieprogramma', vindt Kim van Iterson-de Jonge. Ze studeerde van 1999 tot 2004 Franse taal en cultuur in Leiden. In die tijd roeide ze bij Asopos, was ze actief bij de opleidingscommissie van Frans en zat ze in het opleidingsbestuur. Ook was ze buddy voor een gehandicapte jongen en had ze allerlei bijbaantjes. Naast een 32-urige werkweek als docent Frans voltooide ze in 2011 in deeltijd een bachelor rechtsgeleerdheid. Momenteel werkt ze nog 24 uur per week, in de hoop deze zomer haar masteropleiding civiel recht af te ronden. 'Voor mijn echtgenoot en mijn sociale leven is het soms afzien.'
Ze vindt het vreemd dat de maatregelen deeltijdstudenten hard treffen. 'Aangezien deze groep vaak meerdere ballen in de lucht moeten houden, is het juist voor hen belangrijk wat vrijheid te hebben bij het plannen van de studie.'
Aanvankelijk begon ze haar tweede studie als een uitdaging en een hobby. 'Voor mijn carrière had ik het niet nodig, maar ik vind dat je ook moet kunnen studeren om jezelf te ontwikkelen. Na de wetenschappelijke benadering bij de studie Frans had ik behoefte aan een mentale uitdaging op maatschappelijk gebied. Volgens mij maakt die combinatie deeltijdstudenten interessant: door een eerdere studie of hun baan kunnen ze hun deeltijdstudie in een ander perspectief plaatsen. Inmiddels groeit de wens trouwens wel om een juridische baan te zoeken.'
Ook zonder de dreiging van oplopende kosten en een strengere bsa-eis vergt een deeltijdstudie discipline en offers. 'Dat is deze studie me wel waard. Maar vijfduizend euro per jaar voor een bachelor en het driedubbele voor een masteropleiding is haast niet te betalen. Dit jaar zijn er al minder deeltijdstudenten begonnen aan deze opleiding. Wat betreft de langstudeerdersboete ontspring ik de dans, omdat ik deze zomer hoop af te studeren. Maar onder de huidige omstandigheden zou ik niet aan deze studie begonnen zijn.' MVW
Henriette Egter van Wissekerke (1969)
Deeltijdstudie: Geschiedenis
Werk: senior juridisch medewerker bij de rechtbank van Den Haag
'Helaas is er in het huidige tijdsbestek weinig waardering voor universele ontwikkeling. Vroeger waren veel gerespecteerde wetenschappers juist op meerdere gebieden actief.'
Henriette Egter van Wissekerke studeert geschiedenis, naast haar baan als senior juridisch medewerker bij de rechtbank van Den Haag. Gelukkig kan ze onder alle omstandigheden goed studeren – waar ze tijdens haar eerste studententijd nog haar aandacht verdeelde tussen de studie rechten, Quintus en vrijwilligerswerk bij Amnesty heeft ze nu andere afleiding. 'Ik zit vaak met een studieboek op de bank terwijl mijn zoons van zes en acht om mij heen luidruchtig met de Lego spelen. Voor hen is er geen verschil of mamma de krant leest of studeert.'
Egter van Wissekerke vindt de maatregelen moeilijk te rijmen met het streven van het kabinet naar een flexibele kenniseconomie. 'Het kabinet ziet kenniseconomie vooral in financiële termen. Opleidingen moeten direct geld opleveren, iets wat bij deeltijdstudies niet altijd het geval is. Breed opgeleide werknemers zijn echter van grote waarde, al was het maar om de tunnelvisie tegen te gaan. Die dreigt nu steeds meer te ontstaan door de verregaande specialisatie in het hoger onderwijs.'
Er is ook een link met de vergrijzing: 'Omdat we allemaal langer zullen moeten doorwerken – wat ik niet gek vind, we worden immers ook steeds ouder – kan een tweede studie nog tot op latere leeftijd bijdragen aan je baan, of zelfs leiden tot een succesvolle carrièreswitch.'
Bezegelen de nieuwe maatregelen het lot van de deeltijder? 'Dat denk ik wel, en dat is jammer. Eigenlijk zou het volgen van een tweede studie juist gratis moeten zijn, indien je al een studie (met succes) hebt afgerond. Het betekent alleen maar een verrijking van je kennis en ontwikkeling, dat is niet altijd in geld uit te drukken. Als ik een jaar later was begonnen zou de studie me 5000 euro kosten, in plaats van 1600, een groot struikelblok.' CR
Marieke Dekkers (1978)
Deeltijdstudie: educatieve master
Werk: docent Engels
Een carrièreswitch wordt op deze manier onmogelijk gemaakt,' denkt Marieke Dekkers. In 1996 begon ze aan de studie Engelse taal en letterkunde, om daarna in deeltijd te studeren aan de pabo en uiteindelijk docent te worden op een vmbo-school. 'In 2006 veranderden de regels, waardoor ik met mijn pabo-opleiding niet meer bevoegd was als vmbo-docent. Om mijn bevoegdheid te behouden moest ik opnieuw gaan studeren. Ik had ook voor een tweedegraadsbevoegdheid kunnen gaan, maar als ik er toch tijd en energie in moest steken, ging ik liever voor een eerstegraadsbevoegdheid.'
Ze startte in september 2011 met een deeltijdlerarenopleiding aan het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Nascholing (ICLON) en hoopt in de zomer van 2013 klaar te zijn. Naast die colleges en een 32-urige werkweek als docent, loopt Dekkers om haar bevoegdheid te halen ook nog stage op een havo-vwo-school. 'Het is behoorlijk pittig, maar tot zover is het wel te doen. Het scheelt wel dat ik geen gezin heb om rekening mee te houden.'
De nieuwe maatregelen zorgen voor extra druk. 'Het is behoorlijk tegenstrijdig: aan de ene kant wil het kabinet dat docenten professionaliseren, bijvoorbeeld door weer plaats te nemen in de collegebanken. Aan de andere kant is er nauwelijks flexibiliteit in de mogelijkheden die ze daarvoor krijgen.' Toch heeft ze de kosten niet laten meespelen bij haar keuze voor het ICLON. 'Ik zat tussen twee vuren, maar ik kon niet anders. Zonder een extra opleiding zou ik mijn bevoegdheid kwijtraken. Vooralsnog neemt mijn werkgever de kosten op zich. Met een werkgever die je steunt is een deeltijdstudie straks nog wel mogelijk. Maar anders wordt het je wel heel lastig gemaakt. En dat is jammer. Ik vind dat het op latere leeftijd ook mogelijk moet zijn om nieuwe keuzes te maken, zodat je werk kunt doen dat je zelf wil.' MVW