Studentenleven
Column: Kwartet
Petra Meijer
donderdag 1 maart 2012

Onze rector magnificus wierp een snelle blik op zijn kaarten. ‘Mag ik van jou in de categorie “stoffige studies”: theologie? En in de categorie “teruglopend rendement”: Portugees?’ Zijn tafelpartner rector Van der Zwaan haalde opgelucht adem. Daar was hij weer mooi vanaf. ‘Prima, maar mag ik dan van jou in de categorie “interesseert geen hond”: Italiaans. En nu we toch bezig zijn, mag ik ook van jou, in diezelfde categorie: Frans. En misschien.., dit wordt spannend, heb je ook Duits? Kwartet!’

Vorige week baande ik mij een weg door een overvolle Lipsiuskantine. Een zestal studentes had – weliswaar onbedoeld – de chipknipautomaat bezet. Luide stemmen richtten zich tot een dame, vermoedelijk docent.

‘Hoe moet dat dan? Kan ik mijn bachelor nog wel afmaken?’ De emoties liepen hoog op. Vandaag begreep ik ineens waar het over ging. In de krant las ik dat de Universiteit Leiden van plan is om de studies Duits, Frans en Italiaans op te heffen.

Let wel, we hebben het over Frans en Duits. Nog steeds verplicht op middelbare scholen, terwijl docenten Duits inmiddels zeldzamer zijn dan poema’s op de Veluwe. Natuurlijk is het zo dat Engels de gangbare taal is voor internationale communicatie. Maar wie in een Frans gehucht ooit geprobeerd heeft om in het Engels een tentplaats te regelen weet wel beter: het Frans staat nu niet bepaald op uitsterven.

Staatssecretaris Zijlstra wil dat universiteiten zich sterker gaan profileren. Ze moeten niet meer zomaar alle vakken aanbieden, maar doen waar ze goed in zijn. Betekent dit dat de opleidingen Portugees, Arabisch en theologie aan onze universiteit van excellente kwaliteit zijn, terwijl ze er bij Duits, Frans en Italiaans een potje van maken? Of gaat het eigenlijk om geld, en niet om kwaliteit? Stond Leiden niet juist bekend om het feit dat je er bijna alle talen kunt studeren, hoe exotisch ook?

Gelukkig laat de universiteit ons niet met lege handen achter. De drie studies zullen samengaan in een ‘brede’ – lees: nietszeggende – bachelor Taal, cultuur en mediastudies. Inderdaad, zo’n studie waarvan je van te voren geen idee hebt wat je er gaat leren. Dit trekt massa’s studenten aan die eigenlijk ook niet weten wat ze willen leren en die vervolgens na een jaar weer met hun studie kappen. Maar daar gooi je een boete tegenaan en het probleem is opgelost. Deze ‘brede’ bachelor zou op de lange termijn gunstig zijn voor de levensvatbaarheid van de betreffende opleidingen. Ik zie niet in hoe het opheffen van een opleiding haar levensvatbaarheid ooit kan vergroten.

Als de universiteit zo nodig wil profileren, kan ze zich beter onderscheiden in plaats van alles op een grote hoop gooien om zoveel mogelijk studenten te trekken. Met interdisciplinaire masteropleidingen bijvoorbeeld, waar je na een gedegen bachelor opleiding (onmisbaar voor een goed taal- en cultuurbesef) een interessante combinatie kunt maken met een ander interessegebied.

Studies ruilen om geld te besparen? Ze zouden beter moeten weten. Van ruilen komt huilen.