Midden in de hal van het Lipsiusgebouw staat een jongen. Hij heeft een stapel briefjes met aantekeningen in zijn hand. Hij lijkt te praten, maar is onverstaanbaar tussen de kletsende mensen.

Hij doet mee aan het Max Havelaar Toespraken Toernooi, waarbij studenten en scholieren tegen elkaar strijden wie de beste redenaar is. Wie dat is bepalen Winnie Sorgdrager, oud-minister/oud-officier van justitie, Rob Wijnberg, hoofdredacteur van nrc.next, en Jaap de Jong, hoogleraar journalistiek en nieuwe media. Waarom zij de jury zijn? Wijnberg legt het even uit: ‘Jaap de Jong is de meest gerespecteerde retorica-deskundige. Winnie Sorgdrager heeft het in de praktijk allemaal meegemaakt. En ik’, Wijnberg kijkt lachend naar De Jong, ‘Waarom ben ik eigenlijk gekozen?’

Thema van de avond is eerlijke handel. Een van de deelnemers verwijst in zijn toespraak gelijk naar een stuk dat hij gelezen heeft in nrc.next. ‘Goed zo’, is de reactie van De Jong daarop. ‘Vleien werkt prima als retorische techniek.’ Een ander las juist iets in de Volkskrant: ‘Sorry, meneer Wijnberg’.

Uiteindelijk staan er drie scholieren in de finale. De twee studenten van de Universiteit Leiden die meedoen, Dieuwertje de Rover, student bestuurskunde, en eerstejaars wijsbegeerte Robin Bongers, gaan niet door. Jammer? Bongers: ‘Als de boodschap maar over komt.’ Zelf draagt hij alleen kleding die op fair trade wijze is geproduceerd. ‘Na de speeches kwam een vriendin naar me toe. Ze zei: ‘Voortaan eet ik alleen nog chocolade van Tony Chocolonely. Dat vind ik veel belangrijker.’

Dat is geheel in lijn met de schrijver Multatuli die speechen als een noodzakelijk kwaad zag om zijn doel te bereiken. Toch wint de jongen met de mooiste presentatie: Alexander Hulsbergen, een 16-jarige scholier.