Studentenleven
Wat is het nou?
Voor Leidenaren en oude lullen is het natuurlijk gesneden wittebrood. Drie oktober begint met de taptoe en eindigt met vuurwerk. Tussendoor is er jolijt, geschiedenis en bier. Maar wat als het je eerste keer is? De gezusters Kroet, beiden student Journalistiek en Nieuwe Media, gingen op feestexpeditie. ‘Rijen dik staan de mensen te kijken. Maar naar wat?’
Laura en Cynthia Kroet
woensdag 5 oktober 2011
© Marc de Haan

Drie oktober. Wat kan daar nou zo speciaal aan zijn? We zijn opgegroeid in Zoetermeer, in Den Haag naar school gegaan. Drie oktober… Ja, dat was toch iets met Spanjaarden, haring en wittebrood?

De eerste tekenen van de drie-oktobergekte zijn ruim een week voor het magische weekend zichtbaar. De eerste stellages voor podia werden opgebouwd, langs de kant van de weg stonden opgevouwen kermisattracties en aan de gevels verschenen rood-witte vlaggen.

Zaterdagavond één oktober, half acht. Eén stap buiten het station en je wordt al geconfronteerd met gokkasten, boogschieten en de eerste kermisattracties. Wat vooral opvalt is de gigantische drukte; heel Leiden is uitgelopen. Gezinnen met kleine kinderen, rondhangende groepjes scholieren en  ouderen. Studenten zijn nergens te bekennen.

De mensenmassa voert ons over de Beestenmarkt naar de Breestraat waar we stil komen te staan tussen de kramen met nephorloges en ‘doe eens normaal man’-T-shirts. Rijen dik staan de mensen te kijken. Maar waarnaar of naar wie is niet meteen duidelijk. Als we iets dichterbij komen en op onze tenen gaan staan, zien we nog net een groot verlicht bord met het getal 125 op. O ja, de 3 October Vereeniging bestaat zolang. Ze worden gevolgd door sportclubs en andere organisaties waar mensen op ladders, boven het publiek uit, naar staan te kijken.

De afzetting van alle hoofdstraten voor de taptoe zorgt ervoor dat we om moeten lopen om bij de Garenmarkt aan te komen. Een stuk waar je normaal vijftien minuten over doet, duurt nu ruim een uur.

Negen uur. Bij de Garenmarkt is het de thema-avond van het Nederlandse lied, waar we niet heel lang blijven hangen. Op naar het Stadhuisplein dan maar: de optredens daar lijken er meer op. ‘Ik heb nog nooit zulk mooi weer gehad met Leidens Ontzet’, zegt een man met een onvervalst Leids accent. 

Zondagmiddag, twee oktober, vijf uur. ‘De dag voor drie oktober is eigenlijk het leukst’ vertrouwden verschillende Leidenaren ons toe. Het is een stuk rustiger in de stad. Opnieuw kermis, kramen en muziek. Ook vanavond gaan we weer naar de Garenmarkt. Miss Montreal treedt er op. Misschien is het wat stiller omdat de echte diehards morgenochtend om zeven uur  bij het Stadhuisplein of De Waag moeten staan voor de reveille en de uitreiking van haring en wittebrood. Dat slaan wij maar even over.

Ons eerste drie-oktoberweekend is een feit. Wat nou precies is het Ontzet? Kermis? Een soort Leidse Koninginnedag? Dat Leidenaren hier naar toe leven, kunnen we wel begrijpen: zij hebben echt het gevoel. Als bezoeker missen we dat toch wat.